Δοξορουμπικίνη: χρήση και παρενέργειες

Η δοξορουμπικίνη είναι φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται συχνά στη θεραπεία διαφόρων τύπων καρκίνου. Ανήκει στην κατηγορία των αντικαρκινικών αντιβιοτικών και χορηγείται για τη θεραπεία όγκων του μαστού, της ουροδόχου κύστης, των νεφρών, των ωοθηκών, του θυρεοειδούς αδένα, του στομάχου, των πνευμόνων, των οστών, του νευρικού ιστού, των αρθρώσεων και των μαλακών ιστών. Επιπλέον, εφαρμόζεται και σε ορισμένες μορφές αιματολογικών καρκίνων, όπως τα λεμφώματα και η λευχαιμία.

Χρήση και σκοπός χορήγησης

Η δοξορουμπικίνη χορηγείται κυρίως ενδοφλεβίως με στάγδην έγχυση. Η διαδικασία πραγματοποιείται από ιατρό ή νοσηλευτικό προσωπικό σε νοσοκομείο ή κλινική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο συνδυασμός της δοξορουμπικίνης με άλλα αντικαρκινικά φάρμακα μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας ή να μειώσει συγκεκριμένες ανεπιθύμητες αντιδράσεις, όπως η ναυτία ή ο έμετος.

Πιθανές παρενέργειες

Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα χημειοθεραπευτικά σκευάσματα, η δοξορουμπικίνη μπορεί να προκαλέσει διαφορετικές ανεπιθύμητες ενέργειες, ορισμένες από τις οποίες εκδηλώνονται κατά την ενδοφλέβια χορήγηση. Εάν κατά τη διάρκεια της έγχυσης αισθανθείτε ζάλη, αδυναμία, ναυτία, έντονη εφίδρωση, πόνο στο κεφάλι, πίεση στο στήθος, πόνο στην πλάτη, δυσκολία στην αναπνοή ή οίδημα στο πρόσωπο, θα πρέπει αμέσως να ενημερώσετε το ιατρικό προσωπικό.

• Πόνος, φουσκάλες ή ερεθισμός στην περιοχή έγχυσης
• Αιμορραγίες που ξεκινούν ξαφνικά ή διαρκούν, μελανιές, αίμα από τη μύτη, το στόμα, τον κόλπο ή το ορθό, καθώς και μικρές κόκκινες ή μοβ κηλίδες κάτω από το δέρμα
• Μείωση των αιμοσφαιρίων: πυρετός, οίδημα ούλων, επώδυνες πληγές στο στόμα, δυσκολία στην κατάποση, τραύματα στο δέρμα, συμπτώματα που μοιάζουν με κρυολόγημα ή γρίπη, βήχας, δύσπνοια
• Απουσία εμμήνου ρύσεως
• Διαταραχές στη λειτουργία της καρδιάς: εμφάνιση ταχυκαρδίας, δυσκολία στην αναπνοή με ήπια καταπόνηση, πρήξιμο στα πόδια ή τα πέλματα, αισθήματα έντονης αδυναμίας ή κόπωση

Κατά τη διάρκεια της αγωγής με δοξορουμπικίνη, το χρώμα των ούρων μπορεί να γίνει κόκκινο-πορτοκαλί· αυτό είναι συχνό και δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας.

Άλλες συνήθεις παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Ναυτία και εμετό
• Τριχόπτωση

Πότε δεν επιτρέπεται η χρήση δοξορουμπικίνης

Η δοξορουμπικίνη δεν επιτρέπεται σε ασθενείς με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια, μείζονες διαταραχές της καρδιακής λειτουργίας, έντονη μείωση των αιμοσφαιρίων λόγω προηγούμενων χημειοθεραπειών ή σε άτομα που υπέστησαν πρόσφατα έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η χορήγηση αποκλείεται και σε όσους εμφανίζουν αλλεργία στη δοξορουμπικίνη ή σε φάρμακα της ίδιας κατηγορίας (νταουνορουμπικίνη, επιρουμπικίνη, ινταρουμπικίνη, μιτοξαντρόνη).

Προειδοποιήσεις και προφυλάξεις

Η δοξορουμπικίνη αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, με αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης κατά τη θεραπεία. Ο γιατρός μπορεί να παρακολουθεί συχνά τους αιματολογικούς δείκτες. Εάν εμφανιστούν ενδείξεις αιμορραγίας ή συμπτώματα λοιμώξεων (πυρετός, ρίγη, μυϊκοί ή σωματικοί πόνοι), απαιτείται άμεση ιατρική επικοινωνία.

Το φάρμακο αυτό είναι γνωστό για τις δυνητικές επιβλαβείς επιδράσεις στην καρδιά. Σε περίπτωση ανεξήγητης κόπωσης, δυσκολίας στην αναπνοή ή ανομοιόμορφων χτύπων της καρδιάς, πρέπει να ενημερωθεί ο θεράπων ιατρός.

Είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό για όλες τις προηγούμενες θεραπείες με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ιδίως αν αφορά στην περιοχή του θώρακα, πριν την έναρξη λήψης δοξορουμπικίνης.

Υπάρχει κίνδυνος μακροπρόθεσμων επιδράσεων, όπως η ανεπάρκεια του μυελού των οστών ή η εμφάνιση άλλων μορφών λευχαιμίας. Το θέμα αυτό θα πρέπει να συζητείται με τους θεράποντες ιατρούς.

Πληροφορίες για γυναίκες και άνδρες

Πριν την έναρξη της θεραπείας, ενδέχεται να είναι απαραίτητη η διενέργεια τεστ εγκυμοσύνης. Η δοξορουμπικίνη επιδρά αρνητικά στο έμβρυο και κατά τη διάρκεια της θεραπείας απαιτείται η χρήση αποτελεσματικών μεθόδων αντισύλληψης τόσο από τις γυναίκες όσο και από τους άνδρες. Η προστασία πρέπει να συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια της αγωγής καθώς και τουλάχιστον για έξι μήνες μετά την τελευταία δόση.

Η ουσία αυτή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα και, ανάλογα με την ηλικία, να φέρει νωρίτερα την εμμηνόπαυση. Είναι καλό να συζητήσετε με το γιατρό για το τι σημαίνει αυτό στη δική σας περίπτωση.

Ο θηλασμός δεν συνιστάται κατά τη διάρκεια της θεραπείας με δοξορουμπικίνη.

Τρόπος χορήγησης δοξορουμπικίνης

Το φάρμακο χορηγείται ενδοφλεβίως με στάγδην έγχυση. Αν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παρατηρηθεί πόνος, κάψιμο ή πρήξιμο στη θέση του ορού, πρέπει να ενημερωθεί άμεσα το ιατρικό προσωπικό. Εάν το σκεύασμα έρθει σε επαφή με το δέρμα, η περιοχή πρέπει να πλυθεί αμέσως με ζεστό νερό και σαπούνι.

Η δοξορουμπικίνη προκαλεί σημαντική μείωση των κυττάρων του αίματος, επομένως κατά τη διάρκεια της θεραπείας διενεργούνται τακτικοί αιματολογικοί έλεγχοι ώστε να διασφαλιστεί η ασφαλής συνέχεια ή να ληφθεί απόφαση για τυχόν διακοπή της αγωγής.

Ασφάλεια λήψης και ειδικές οδηγίες

Κατά τη λήψη δοξορουμπικίνης θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα πρόληψης μολύνσεων· η επαφή με άτομα που νοσούν καλό είναι να αποφεύγεται. Λόγω του μειωμένου αριθμού αιμοπεταλίων, είναι σημαντικό να αποτρέπονται τραυματισμοί και να επιλέγονται απαλές πρακτικές υγιεινής, για να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες πληγών ή αιμορραγίας – για παράδειγμα, να προτιμάται ηλεκτρική μηχανή ξυρίσματος και μαλακή οδοντόβουρτσα.

Σε περίπτωση που χάσετε μία προγραμματισμένη δόση, ζητήστε οδηγίες από το γιατρό σχετικά με τα επόμενα βήματα.

Δεδομένου ότι το φάρμακο χορηγείται από επαγγελματίες υγείας σε κλινικό περιβάλλον, η πιθανότητα υπερδοσολογίας είναι ελάχιστη.

Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα

Η δοξορουμπικίνη ενδέχεται να αλληλεπιδράσει με πληθώρα άλλων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων βιταμινών και φυτικών σκευασμάτων. Είναι απαραίτητο να ενημερώσετε το γιατρό για κάθε φαρμακευτική αγωγή ή συμπληρώματα διατροφής που λαμβάνετε – είτε είναι συνταγογραφημένα είτε όχι. Μην αλλάζετε ή διακόπτετε τη λήψη των φαρμάκων σας χωρίς ιατρική οδηγία.

Συμπληρωματικές οδηγίες

Τα φάρμακα πρέπει πάντα να φυλάσσονται μακριά από παιδιά και να λαμβάνονται σύμφωνα με τη σύσταση του θεράποντος ιατρού. Η δοξορουμπικίνη είναι ισχυρός παράγοντας και απαιτείται σχολαστική τήρηση των οδηγών του ιατρικού προσωπικού, καθώς και συστηματική παρακολούθηση της υγείας κατά τη διάρκεια της αγωγής.