Γιατί μερικές φορές χάνετε την όρεξή σας μετά από έναν καβγά

Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι μετά από έναν έντονο καβγά ή διαφωνία, η όρεξή σας μειώνεται αισθητά; Πολλοί άνθρωποι εκπλήσσονται από το γεγονός ότι οι καθημερινές εντάσεις δεν επηρεάζουν μόνο ψυχολογικά, αλλά και σωματικά – λείπει εντελώς η επιθυμία για φαγητό. Αυτή η αντίδραση δεν αποτελεί αδυναμία ή τυχαίο φαινόμενο, αλλά είναι μέρος μιας φυσιολογικής αντίδρασης του οργανισμού που σχετίζεται με τη λειτουργία του εγκεφάλου, του νευρικού συστήματος και των ορμονών.

Πώς ο στρες επηρεάζει την όρεξη: βιολογική αιτιολόγηση

Ένας καβγάς αποτελεί ισχυρή πηγή συναισθηματικού στρες. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο οργανισμός ενεργοποιεί τον λεγόμενο μηχανισμό «πάλης ή φυγής», που έχει τις ρίζες του στην εξελικτική μας ιστορία. Αυτός ο μηχανισμός οδηγεί σε ταχεία έκκριση ορμονών του στρες, όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, ώστε το σώμα να επικεντρωθεί σε προτεραιότητες που σχετίζονται με την επιβίωση. Ως αποτέλεσμα, οι λειτουργίες του πεπτικού συστήματος περιορίζονται προσωρινά.

Ανακατανομή της ενέργειας του σώματος

Κατά τη διάρκεια ενός καβγά, το στρες προκαλεί αύξηση της ροής ενέργειας προς τους μυς και τον εγκέφαλο, μειώνοντας παράλληλα τη ροή αίματος στο στομάχι και στο έντερο. Αυτή η ανακατανομή έχει προστατευτική αξία: εφόσον απαιτείται άμεση αντίδραση σε στρεσογόνο κατάσταση, η διαδικασία της πέψης παύει να είναι προτεραιότητα. Συνεπώς, η όρεξη μειώνεται και το πεπτικό σύστημα επιβραδύνεται προσωρινά.

Επίδραση των ορμονών του στρες στη διαδικασία της πέψης

Η αδρεναλίνη αναστέλλει την παραγωγή γαστρικών υγρών και ενζύμων, απαραίτητων για την πέψη, κάτι που δυσχεραίνει τη διαδικασία της πέψης και μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα δυσφορίας ή ναυτία. Η κορτιζόλη, αν και σε παρατεταμένες περιόδους άγχους μπορεί να αυξήσει την όρεξη, σε περιπτώσεις έντονου αλλά βραχυπρόθεσμου συναισθηματικού στρες – όπως μετά από καβγά – έχει συνήθως αντίθετη δράση: μειώνει την επιθυμία για φαγητό, μειώνει το αίσθημα της πείνας ή δημιουργεί ασυνήθιστες γευστικές εμπειρίες.

Επίδραση συναισθημάτων και ψυχολογικών διαδικασιών στην όρεξη

Η όρεξη συνδέεται στενά με τη συναισθηματική κατάσταση και τις ψυχολογικές διεργασίες. Μετά από μια διαμάχη, συχνά νιώθουμε θυμό, λύπη ή άγχος – συναισθήματα που όχι μόνο προκαλούν ψυχολογική δυσφορία, αλλά επιδρούν και στη φυσιολογία μας με διάφορους τρόπους.

Πως τα συναισθήματα μεταδίδονται στον εγκέφαλο

Ο εγκέφαλος, λαμβάνοντας σήματα που υποδηλώνουν κίνδυνο ή απειλή – ακόμη κι αν τέτοιος κίνδυνος είναι μόνο συναισθηματικός – απενεργοποιεί προσωρινά τα «κέντρα απόλαυσης» που σχετίζονται με το αίσθημα της πείνας και το αίσθημα του κορεσμού. Έτσι, ο οργανισμός για κάποιο διάστημα χάνει το ενδιαφέρον για φαγητό. Ακόμη και ένας μικρός διαπληκτισμός μπορεί να επηρεάσει περισσότερο κάποιους ανθρώπους, ιδιαίτερα όταν οι τριβές επαναλαμβάνονται ή αφορούν ευαίσθητα θέματα.

Ατομικές διαφορές στην αντίδραση στο στρες

Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν αντιδρούν όλοι το ίδιο στο στρες: κάποιοι, μετά από μια έντονη διαφωνία, στρέφονται στο φαγητό για παρηγοριά (συναισθηματική κατανάλωση τροφής), ενώ άλλοι βιώνουν απώλεια όρεξης, αίσθηση ναυτίας ή ξηροστομία. Οι διαφορές αυτές εξαρτώνται από τον χαρακτήρα του ατόμου, τις προηγούμενες εμπειρίες του ή και από γενετικούς παράγοντες.

Πότε η προσωρινή απώλεια όρεξης μετά από καβγά δεν είναι ανησυχητική;

Η σύντομη μείωση της όρεξης μετά από έντονα συναισθηματικά γεγονότα σπάνια αποτελεί λόγο ανησυχίας. Εφόσον η όρεξη επανέρχεται σε μερικές ώρες ή την επόμενη ημέρα, δεν τίθεται θέμα κινδύνου για την υγεία. Ο οργανισμός μπορεί να αυτορρυθμιστεί και να αποκαταστήσει την ισορροπία του μετά από παροδικό στρες.

Κίνδυνοι από παρατεταμένη έλλειψη όρεξης

Θα πρέπει να δοθεί προσοχή αν η όρεξη δεν επανέρχεται μετά από αρκετές ημέρες από τον καβγά, ή αν προκύπτουν επιπλέον συμπτώματα όπως έντονη κόπωση, κακή ποιότητα ύπνου, απώλεια βάρους ή κοιλιακοί πόνοι. Τέτοια σημάδια μπορεί να υποδεικνύουν ότι ο συναισθηματικός στρες έχει βαθύτερη επίδραση και κρίνεται σκόπιμο να ζητηθεί ιατρική ή ψυχολογική συμβουλή.

Τι να κάνετε όταν η όρεξη μειώνεται μετά από καβγά;

Όταν αντιμετωπίζετε βραχυπρόθεσμο στρες, είναι σημαντικό να θυμάστε πως η μείωση της όρεξης αποτελεί φυσιολογική αντίδραση που σύντομα υποχωρεί. Παρόλα αυτά, υπάρχουν τρόποι να υποστηρίξετε την επιστροφή στην καθημερινότητα και να διαφυλάξετε την ισορροπία του οργανισμού σας.

• Βρείτε χρόνο να ηρεμήσετε. Επιλέξτε ένα ήσυχο περιβάλλον και εφαρμόστε βαθιές εισπνοές και αργές εκπνοές μέσω απλών ασκήσεων αναπνοής, έτσι συμβάλλετε στην αποκατάσταση της εσωτερικής ηρεμίας.
• Μην πιέζετε τον εαυτό σας να φάει αν δεν νιώθει πείνα. Επιτρέψτε στο σώμα σας να ζητήσει μόνο του φαγητό όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή.
• Αν νιώθετε αδυναμία ή δεν μπορείτε να περιμένετε το επόμενο γεύμα, προτιμήστε ελαφριά, υγρά τρόφιμα ή σνακ, όπως ζεστός ζωμός, γιαούρτι, φρούτα ή τσάι.
• Φροντίστε τη συναισθηματική σας κατάσταση μετά από διαφωνία, δίνοντας χρόνο στον εαυτό σας να ανακάμψει. Μπορεί να βοηθήσει ένας περίπατος, μια συζήτηση με αγαπημένα πρόσωπα ή η ακρόαση μουσικής που σας ευχαριστεί.

Συνηθισμένοι μύθοι για την όρεξη και το συναισθηματικό στρες

• Μύθος: Όσο πιο αρνητική η εμπειρία, τόσο περισσότερο φαγητό καταναλώνεται. Πραγματικότητα: Αυτό δεν ισχύει πάντα. Ορισμένοι αντιδρούν στο στρες τρώγοντας περισσότερο, άλλοι χάνουν τελείως την όρεξή τους. Και οι δύο αντιδράσεις είναι φυσιολογικές μορφές απόκρισης στο στρες.
• Μύθος: Όταν δεν θέλουμε να φάμε, πρέπει να το κάνουμε με το ζόρι. Πραγματικότητα: Ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να επανέλθει. Κατά τη διάρκεια έντονου στρες το πεπτικό σύστημα υπολειτουργεί, επομένως είναι προτιμότερο να περιμένετε μέχρι να επιστρέψει φυσιολογικά η όρεξη.
• Μύθος: Η απώλεια όρεξης μετά από διαφωνία σημαίνει σοβαρό πρόβλημα υγείας. Πραγματικότητα: Η προσωρινή μείωση της πείνας είναι φυσιολογική αντίδραση του νευρικού συστήματος σε έντονα συναισθηματικά ερεθίσματα. Ωστόσο, παρατεταμένα συμπτώματα καλό να εξετάζονται περαιτέρω.

Πότε είναι απαραίτητη η βοήθεια ειδικού;

Εάν η μειωμένη όρεξη παραμένει αρκετές ημέρες και συνοδεύεται από άλλες αλλαγές στη διάθεση ή τη σωματική κατάσταση, όπως ανησυχία, αϋπνία ή απώλεια βάρους, θα ήταν συνετό να απευθυνθείτε σε γιατρό ή ψυχολόγο. Παρόμοια συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με σοβαρότερα ψυχολογικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη ή διαταραχές άγχους.

Περίληψη: γιατί μειώνεται η όρεξη μετά από καβγά;

Η απώλεια της όρεξης μετά από μια έντονη διαμάχη αποτελεί φυσιολογική και προσωρινή αντίδραση του σώματος στο ψυχολογικό στρες. Οι ορμόνες του στρες και τα συναισθήματα επιβραδύνουν προσωρινά την πείνα και τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, με τον εγκέφαλο να εστιάζει στην επιβίωση. Η κατάσταση αυτή δεν είναι επικίνδυνη όσο δεν διαρκεί και δεν συνοδεύεται από άλλα προβληματικά συμπτώματα. Δώστε έμφαση στη φροντίδα της ψυχικής σας υγείας, αφήστε χρόνο για αποκατάσταση και αναζητήστε συμβουλή ειδικού αν τα συμπτώματα διαρκούν. Η κατανόηση αυτής της φυσικής αντίδρασης συμβάλλει στη μείωση της ανησυχίας για απώλεια όρεξης και βοηθά στην καλύτερη διαχείριση παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον.