Ουδεϊτίτιδα: Συμπτώματα, Αιτίες και Αντιμετώπιση της Φλεγμονής των Ματιών

Η ραγοειδίτιδα είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα παθήσεων όπου εμφανίζεται φλεγμονή σε διάφορα τμήματα του ματιού. Κατά κύριο λόγο επηρεάζεται το μεσαίο στρώμα του οφθαλμού, γνωστό ως ραγοειδής χιτώνας. Η ραγοειδίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες στους ιστούς του ματιού, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της όρασης ή ακόμη και την ολική απώλεια της.

Τι είναι ο ραγοειδής χιτώνας

Το μάτι αποτελείται από πολλά στρώματα. Ο ραγοειδής χιτώνας είναι το μεσαίο στρώμα, που τοποθετείται ανάμεσα στον σκληρό χιτώνα και τα εσωτερικά μέρη του ματιού. Ο ραγοειδής χιτώνας εξυπηρετεί σημαντικές λειτουργίες καθώς περιλαμβάνει:

• Την ίριδα, που είναι το εμπρόσθιο, χρωματιστό τμήμα του ματιού
• Το ακτινωτό σώμα, μια ζώνη κυκλικού ιστού πίσω από την ίριδα, που συμβάλλει στην παραγωγή του υδατοειδούς υγρού και ελέγχει την εστίαση του φακού
• Το χοριοειδές, ένα αγγειακό δίκτυο που βρίσκεται δίπλα στον αμφιβληστροειδή και τον εφοδιάζει με απαραίτητα θρεπτικά συστατικά

Η φλεγμονή μπορεί να εκδηλωθεί όχι μόνο στον ραγοειδή χιτώνα αλλά και σε άλλες δομές του ματιού, όπως το υαλοειδές σώμα, ο αμφιβληστροειδής ή άλλα οφθαλμικά τμήματα. Ο αμφιβληστροειδής είναι υπεύθυνος για την απορρόφηση του φωτός και τη μετατροπή του σε σήματα προς τον εγκέφαλο.

Είδη ραγοειδίτιδας

Η κατηγοριοποίηση της ραγοειδίτιδας εξαρτάται από το σημείο του ματιού στο οποίο εντοπίζεται η φλεγμονή.

• Η πρόσθια ραγοειδίτιδα είναι ο πιο συχνός τύπος, αντιστοιχώντας περίπου στο 80% όλων των περιπτώσεων. Επηρεάζει κυρίως την ίριδα και συνήθως εμφανίζεται με ορατά συμπτώματα, όπως ερυθρότητα του οφθαλμού. Σε περίπτωση παρατεταμένης ή υποτροπιάζουσας φλεγμονής, μπορεί να προκληθούν βλάβες στην όραση.
• Η ενδιάμεση ραγοειδίτιδα προσβάλλει το ακτινωτό σώμα και το υαλοειδές, με τα συμπτώματα να είναι λιγότερο εμφανή, όμως να οδηγούν σε σημαντική μείωση της οπτικής οξύτητας.
• Η οπίσθια ραγοειδίτιδα αφορά το χοριοειδές και τον αμφιβληστροειδή. Αυτή η μορφή είναι λιγότερο συχνή αλλά δημιουργεί υψηλότερο κίνδυνο για μόνιμες βλάβες στην όραση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μορφές.
• Η πανραγοειδίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή σε ολόκληρο τον ραγοειδή χιτώνα. Σε αυτήν την περίπτωση, ο κίνδυνος σοβαρής απώλειας της όρασης είναι ιδιαίτερα αυξημένος και τα συμπτώματα εκτείνονται τόσο στα εμπρόσθια όσο και στα βαθύτερα στρώματα του ματιού. Η εξέλιξη της νόσου εξαρτάται από την αιτιολογία, τη βαρύτητα της φλεγμονής και την ανταπόκριση στη θεραπεία.

Αίτια ραγοειδίτιδας

Υπάρχουν πολλαπλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ραγοειδίτιδα, όλοι όμως σχετίζονται με φλεγμονώδεις μηχανισμούς. Συχνές αιτίες είναι:

• Λοιμώξεις είτε στον οφθαλμό είτε σε άλλα σημεία του σώματος
• Οφθαλμικοί τραυματισμοί ή επεμβάσεις
• Χρήση φαρμάκων
• Συστημικά νοσήματα όπως αυτοάνοσες διαταραχές

Ορισμένες διαταραχές της άμυνας του οργανισμού προκαλούν γενικευμένη φλεγμονή που μπορεί να επεκταθεί και στο μάτι. Σπανιότερα, φλεγμονή ενδέχεται να προκληθεί από νεοπλάσματα εντός ή εκτός του βολβού.

Ποιοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ραγοειδίτιδα

Αυξημένος κίνδυνος για ανάπτυξη ραγοειδίτιδας παρατηρείται σε άτομα με συγκεκριμένα γονιδιακά χαρακτηριστικά ή σε όσους καπνίζουν. Η πάθηση εμφανίζεται σε κάθε ηλικία, όμως συχνότερα αφορά ανθρώπους ηλικίας 20 έως 60 ετών. Υπάρχουν χρόνιες νόσοι που προδιαθέτουν στην εκδήλωσή της, όπως:

• Λοίμωξη HIV
• Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
• Νόσος του Behçet
• Ρετινίτιδα από κυτταρομεγαλοϊό
• Λοίμωξη από ιό έρπητα ζωστήρα
• Ιστοπλάσμωση
• Νόσος Kawasaki
• Πολλαπλή σκλήρυνση
• Ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα
• Αντιδραστική αρθρίτιδα
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Σαρκοείδωση
• Σύφιλη
• Τοξοπλάσμωση
• Φυματίωση
• Ελκώδης κολίτιδα
• Νόσος Vogt-Koyanagi-Harada

Συμπτώματα της ραγοειδίτιδας

Τα συμπτώματα μπορεί να παρουσιαστούν είτε στο ένα είτε και στα δύο μάτια. Εμφανίζονται μερικές φορές απότομα, ενώ άλλοτε εξελίσσονται σταδιακά. Τα βασικά χαρακτηριστικά εξαρτώνται από τη θέση και την ένταση της φλεγμονής:

• Ερυθρότητα του ματιού
• Δυσφορία ή πόνος στον οφθαλμό
• Θόλωση της όρασης
• Μείωση της οπτικής απόδοσης
• Αυξημένη ευαισθησία στο φως
• Εμφάνιση μαύρων στιγμάτων ή νεφελωμάτων στο οπτικό πεδίο

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αλλάξει το σχήμα της κόρης ή να παρατηρηθεί λευκό υγρό στον βυθό του ματιού, καθώς και η ύπαρξη τυφλών σημείων στο οπτικό πεδίο.

Με την παρουσία οποιουδήποτε συμπτώματος, είναι απαραίτητη η γρήγορη επίσκεψη σε οφθαλμίατρο για την αποφυγή πιθανών επιπλοκών.

Πώς διαγνωρίζεται η ραγοειδίτιδα

Ο ιατρός θα λάβει ένα λεπτομερές ιστορικό υγείας, καθώς συχνά η ραγοειδίτιδα σχετίζεται με άλλες παθήσεις. Ακολουθεί πλήρης οφθαλμολογική εξέταση, μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και, όταν χρειάζεται, λήψη απεικονίσεων του εσωτερικού του ματιού.

Σε κάποιες περιπτώσεις, απαιτούνται επιπλέον εξετάσεις όπως:

• Αιματολογικός έλεγχος για τον εντοπισμό λοιμώξεων ή ανοσολογικών διαταραχών
• Απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, για τη διερεύνηση άλλων προβλημάτων υγείας

Μέθοδοι θεραπείας της ραγοειδίτιδας

Η θεραπεία ξεκινά συνήθως με ειδικές οφθαλμικές σταγόνες που περιέχουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως τα κορτικοστεροειδή. Είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν και σταγόνες για τη διαστολή της κόρης, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συμφύσεις και να περιοριστούν οι μυϊκοί σπασμοί.

Εάν προκληθεί φλεγμονή από μικροβιακό παράγοντα, μπορεί να χορηγηθούν αντιβιοτικά ή αντιιικά σκευάσματα. Σε περιπτώσεις όπου η αρχική αγωγή δεν επαρκεί ή η φλεγμονή είναι εντονότερη, ενδέχεται να συνταγογραφηθούν ισχυρότερα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα, κάποιες φορές σε συνδυασμό με κορτικοστεροειδή.

Στις μορφές ενδιάμεσης, οπίσθιας ή πανραγοειδίτιδας προτιμώνται ενέσιμα σκευάσματα, από του στόματος φάρμακα ή ανοσοκατασταλτικές θεραπείες, ενώ σε επιλεγμένες περιπτώσεις χορηγείται εμφύτευμα με ελεγχόμενη αποδέσμευση φαρμάκου. Εάν χρειάζεται, μπορεί να διενεργηθεί υαλοειδεκτομή για την πρόληψη επιπλοκών.

Συχνά απαιτείται ταυτόχρονη αντιμετώπιση του υποκείμενου νοσήματος, όπως τα αυτοάνοσα. Είναι σημαντικό να τηρείται σχολαστικά το θεραπευτικό πλάνο και να ενημερώνεται ο ιατρός με οποιαδήποτε νέα συμπτώματα.

Σημαντικές συμβουλές για τη ραγοειδίτιδα

Σε περίπτωση αιφνίδιων αλλαγών στην όραση, ερυθρότητας, πόνου ή διαταραχών στην όραση, συνιστάται η άμεση εξέταση από ειδικό. Η ραγοειδίτιδα αποτελεί σοβαρή πάθηση των ματιών και ενέχει κίνδυνο απώλειας όρασης. Η έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία αυξάνει τις πιθανότητες διατήρησης της οπτικής ικανότητας.