Τεστ ανίχνευσης κορωνοϊού (COVID-19)

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλές κλινικές και νοσοκομεία δημιούργησαν σημεία δειγματοληψίας για COVID-19, όπου τα άτομα μπορούσαν να εξεταστούν χωρίς να βγουν από το αυτοκίνητο τους. Πλέον, τέτοιες δομές είναι λιγότερο συχνές, ωστόσο οι δυνατότητες για τεστ Covid παραμένουν διαθέσιμες και εξαρτώνται σημαντικά από τις εκάστοτε συνθήκες και τις ανάγκες.

Πότε είναι χρήσιμο να πραγματοποιήσουμε γρήγορο τεστ covid

Ανεξάρτητα από το αν έχετε εμβολιαστεί κατά της COVID-19, η εκτέλεση αυτοδιαγνωστικού τεστ είναι ιδιαίτερα σκόπιμη σε περιπτώσεις όπως:

• Εμφανίζετε έντονα συμπτώματα που παραπέμπουν σε COVID-19, όπως βήχας, πονόλαιμος, πυρετός ή ρίγος
• Έχετε έρθει σε στενή επαφή με κάποιον που έχει νοσήσει
• Υπάρχει ανάγκη για τεστ λόγω εργασίας, εκπαιδευτικών υποχρεώσεων ή για ιατρικούς λόγους

Επιπλέον, ενδείκνυται να κάνετε τεστ πριν από τη συμμετοχή σε μεγάλες εκδηλώσεις, κυρίως όταν μεταξύ των παρευρισκομένων υπάρχουν ηλικιωμένοι ή άτομα με ασθενέστερο ανοσοποιητικό. Όταν πρόκειται να έρθετε σε επαφή με παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί, ο προληπτικός έλεγχος διασφαλίζει επιπλέον προστασία.

Ο σωστός τρόπος για τεστ covid στο σπίτι

• Διατηρείτε το τεστ σύμφωνα με τις οδηγίες έως τη χρήση του.
• Πλύνετε τα χέρια τουλάχιστον για 20 δευτερόλεπτα προτού ξεκινήσετε.
• Καθαρίστε καλά την επιφάνεια εργασίας με απολυμαντικό.
• Ακολουθήστε τα βήματα που περιγράφει ο κατασκευαστής χωρίς παρεκκλίσεις.
• Αποφύγετε την αποθήκευση του τεστ κοντά σε θερμαντικά σώματα ή σε άμεση ηλιακή ακτινοβολία.
• Μην προχωρήσετε στη χρήση του τεστ αν διαπιστώσετε φθορά ή αλλαγή στο χρώμα του.

Χρονισμός τεστ μετά από επαφή με θετικό κρούσμα

Αν βρεθήκατε κοντά σε άτομο που νοσεί και εμφανίζετε συμπτώματα, κάντε το τεστ άμεσα. Εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα, συνίσταται να περιμένετε 5 ημέρες από την επαφή ώστε το αποτέλεσμα να είναι όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστο.

Διαθέσιμες επιλογές για τεστ covid

Αυτοδιαγνωστικά (οικιακά) τεστ

Τα περισσότερα γρήγορα τεστ έχουν σχεδιαστεί για χρήση στο σπίτι και διατίθενται σε φαρμακεία. Ενδεικτικές κατηγορίες είναι οι εξής:

• Τεστ ανίχνευσης αντιγόνου, διαθέσιμα τόσο στο διαδίκτυο όσο και σε φυσικά καταστήματα
• Τεστ που συνοδεύονται από εφαρμογές κινητού ή τηλεϊατρική παρακολούθηση με ειδικό εξ αποστάσεως
• Τεστ που δείχνουν το αποτέλεσμα με εμβάπτιση λωρίδας δείκτη σε διάλυμα και παρατήρηση χρώματος
• Μοριακά τεστ, τα οποία απαιτούν τη χρήση πρόσθετης συσκευής
• Τεστ που εντοπίζουν παράλληλα και άλλα ιικά στελέχη, όπως τον ιό της γρίπης
• Διατίθενται τεστ για δείγματα τόσο από ρινικό επίχρισμα όσο και από σάλιο

Έλεγχος σε δομές υγείας

Για όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τεστ στο σπίτι, υπάρχει η επιλογή να κλείσουν ραντεβού σε ιατρείο, νοσοκομείο, φαρμακείο, επείγοντα κέντρα ή υγειονομικές δομές. Ειδικά για αντισωματικούς ελέγχους ή όταν υπάρχουν συμπτώματα, πολλές φορές απαιτείται προκράτηση. Πιθανόν να χρειαστεί να απαντήσετε σε ενδεικτικές ερωτήσεις σχετικά με συμπτώματα, επαφές ή πρόσφατα ταξίδια.

• Έχετε πυρετό ή βήχα;
• Παρατηρείτε δύσπνοια;
• Είχατε πρόσφατη επαφή με επιβεβαιωμένο περιστατικό COVID-19;
• Γνωρίζετε αν κάποιος σας μετέδωσε τον ιό;
• Ταξιδέψατε το τελευταίο διάστημα;
• Έχετε ενημερωθεί από ιατρικό προσωπικό ότι ήρθατε σε επαφή με κρούσμα;

Κόστος των τεστ covid

Η τιμή του τεστ διαφέρει ανάλογα με το είδος του ελέγχου, την τοποθεσία, το ασφαλιστικό σας πρόγραμμα και άλλα κριτήρια. Το ακριβές κόστος προσδιορίζεται από την εκάστοτε ιατρική μονάδα ή εταιρεία ασφάλισης.

Ιδιωτική ασφάλιση υγείας

Ορισμένες εταιρείες ασφαλιστικής καλύπτουν τα έξοδα αγοράς τεστ Covid, αρκεί να κατατεθεί η απόδειξη αγοράς και να υποβληθεί το σχετικό αίτημα, με την προϋπόθεση ότι το τεστ πληροί τα κριτήρια εγκυρότητας.

Ασφάλιση υγείας μέσω δημοσίου φορέα

Όσοι ασφαλίζονται μέσω του δημόσιου συστήματος υγείας μπορούν να λάβουν δωρεάν τεστ Covid όταν ο έλεγχος συνταγογραφείται από ιατρό και πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες δημόσιες δομές.

Ασφάλιση παιδιά και κοινωνικά προγράμματα (έως Σεπτέμβριο 2024)

Τα παιδιά που συμμετέχουν σε ειδικά ασφαλιστικά προγράμματα δικαιούνται δωρεάν τεστ Covid μέχρι το φθινόπωρο του 2024. Οι προβλέψεις για αργότερα θα οριστούν από το κράτος.

Χωρίς ασφαλιστική κάλυψη

Για ανασφάλιστους, ένα κιτ γρήγορου τεστ κοστίζει κατά μέσο όρο περίπου 11 ευρώ, ενώ η διενέργεια τεστ αντιγόνου σε νοσοκομείο ή ιατρείο ανέρχεται στα 51 ευρώ και η μοριακή εξέταση PCR στα 91 ευρώ περίπου.

Δωρεάν covid τεστ

Παρόλο που οι περισσότερες οργανωμένες καμπάνιες δωρεάν τεστ έχουν λήξει, εξακολουθούν να υπάρχουν διαθέσιμες ευκαιρίες για δωρεάν έλεγχο. Τοπικές, περιφερειακές ή πανελλαδικές υγειονομικές υπηρεσίες παρέχουν δωρεάν τεστ κατά διαστήματα, ιδίως σε όσους δεν έχουν ασφάλιση ή παρουσιάζουν συμπτώματα. Τα δημόσια κέντρα υγείας μπορούν να σας βοηθήσουν να βρείτε επιλογές δωρεάν test ή πρόσθετες υπηρεσίες υγείας.

Χρόνος λήψης αποτελεσμάτων covid τεστ

Το διάστημα αναμονής για τα αποτελέσματα ποικίλλει ανάλογα με το είδος του τεστ και τον φόρτο εργασίας σε περίπτωση αποστολής σε εργαστήριο. Στα γρήγορα τεστ αντιγόνου, το αποτέλεσμα διατίθεται σε 10–15 λεπτά, ενώ για το PCR απαιτείται περισσότερος χρόνος.

Ενέργειες με βάση το αποτέλεσμα του covid τεστ

Σε θετικό αποτέλεσμα

Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα του τεστ επιβεβαιώνει λοίμωξη Covid-19, ενδέχεται να παραμένετε μεταδοτικός για κάποιο διάστημα. Συνιστάται:

• Παραμείνετε στο σπίτι, εκτός κι αν υπάρχει ανάγκη ιατρικής φροντίδας
• Περιορίστε τις επαφές ακόμη και με άτομα του σπιτιού σας
• Φοράτε μάσκα σε κάθε αλληλεπίδραση με άλλους
• Μην κάνετε κοινή χρήση πιατικών, κλινοσκεπασμάτων ή πετσετών
• Όταν βήχετε ή φτερνίζεστε, καλύπτετε το στόμα σας και πλένετε σχολαστικά τα χέρια
• Καθαρίζετε τακτικά επιφάνειες όπως πόμολα, τηλέφωνα, τραπέζια
• Ενημερώστε όσους ήρθαν σε στενή επαφή μαζί σας το προηγούμενο διάστημα
• Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας· όσοι έχουν χρόνιες παθήσεις ή είναι μεγαλύτερης ηλικίας ενδέχεται να χρειάζονται διαφορετική διαχείριση

Εφόσον υπάρχει αμφιβολία για το αποτέλεσμα, επαναλάβετε το γρήγορο τεστ ή προχωρήστε σε εργαστηριακό PCR για επιβεβαίωση.

Μπορείτε να επιστρέψετε στις καθημερινές δραστηριότητες μόνον όταν τα συμπτώματα υποχωρήσουν και δεν υπάρχει πυρετός για 24 ώρες, χωρίς τη χρήση αντιπυρετικών φαρμάκων. Για τις επόμενες πέντε μέρες, παραμείνετε προσεκτικοί: προτιμήστε τη χρήση μάσκας, κρατήστε αποστάσεις, επιλέξτε χώρους με καλό αερισμό ή εξωτερικούς χώρους για συναντήσεις.

Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επανεμφανιστούν ή παρουσιαστεί εκ νέου πυρετός, επαναλάβετε το τεστ. Αν το αποτέλεσμα είναι και πάλι θετικό, μείνετε σε απομόνωση μέχρι τα συμπτώματα να βελτιωθούν και να μην εκδηλωθεί πυρετός για τουλάχιστον ένα εικοσιτετράωρο.

Σε αρνητικό αποτέλεσμα

Αν δεν έχετε συμπτώματα και τηρήσατε τις οδηγίες κατά τη διεξαγωγή του τεστ, το ενδεχόμενο νόσησης με Covid-19 είναι μικρό. Παρόλα αυτά, συνεχίστε να τηρείτε τα βασικά μέτρα υγιεινής και προστασίας, κυρίως όπου υπάρχει αυξημένη διασπορά. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το τεστ μπορεί να είναι ψευδώς αρνητικό. Εάν έχετε αμφιβολίες, ενημερώστε τον ιατρό σας για εκτίμηση του κινδύνου.

Σε μη έγκυρο ή ασαφές αποτέλεσμα

Κάποιες φορές προκύπτει λανθασμένο ή απροσδιόριστο αποτέλεσμα, κυρίως λόγω σφαλμάτων κατά τη διαδικασία ή λανθασμένης λήψης του δείγματος. Σε αυτή την περίπτωση, ανατρέξτε προσεκτικά στις οδηγίες του κατασκευαστή και, αν χρειάζεται, επαναλάβετε τη διαδικασία με νέο τεστ.

Για πόσο διάστημα μετά τη νόσηση το τεστ παραμένει θετικό;

Μετά την ανάρρωση από Covid-19, ειδικά στα τεστ PCR, το αποτέλεσμα μπορεί να παραμείνει θετικό έως και 90 ημέρες. Καθ’ όλη αυτή τη φάση παραμένει μια μικρή πιθανότητα επαναμόλυνσης.

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα αποτελέσματα ή τα συμπτώματά σας, συνίσταται επικοινωνία με τον γιατρό σας.

Πιθανές ανακρίβειες και λήξη ισχύος οικιακών τεστ covid

Αν και η αυτοεξέταση στο σπίτι προσφέρει μεγάλη ευκολία, η αξιοπιστία του αποτελέσματος βασίζεται στη σχολαστική εφαρμογή των οδηγιών. Είναι απαραίτητο το δείγμα να ληφθεί σωστά και όλες οι οδηγίες να ακολουθηθούν κατά γράμμα, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος ανακριβούς αποτελέσματος.

Τα περισσότερα γρήγορα τεστ έχουν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης, επειδή τα διαλύματα και οι δοκιμαστικές ταινίες με τον καιρό φθείρονται και ενδέχεται να μην λειτουργούν σωστά, επηρεάζοντας την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Επίσης, οι ισχύουσες ημερομηνίες μπορούν να ανανεωθούν – για τη σχετική ενημέρωση πρέπει να απευθυνθείτε στον κατασκευαστή.

Πότε απαιτείται άμεση ιατρική υποστήριξη;

Αν αισθάνεστε σοβαρή αδιαθεσία, αντιμετωπίζετε δυσκολία στην αναπνοή, έντονη πίεση ή άλγος στο στήθος, βιώνετε σύγχυση ή υπνηλία, παρατηρείτε μελάνιασμα στο δέρμα ή τα χείλη, καλό είναι να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια.