Καρκίνος του παχέος εντέρου: συμπτώματα, αιτίες, διάγνωση, θεραπεία

Ο καρκίνος του λεπτού εντέρου είναι μια σπάνια πάθηση όπου τα κύτταρα του ιστού του εντέρου υφίστανται αλλαγές και αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, οδηγώντας σε σχηματισμό όγκου.

Πώς λειτουργεί το λεπτό έντερο στον οργανισμό

Το λεπτό έντερο αποτελεί το τμήμα του πεπτικού σωλήνα που συνδέει το στομάχι με την αρχή του παχέος εντέρου. Σε αυτό το σημείο του πεπτικού συστήματος πραγματοποιείται η διάσπαση και η απορρόφηση τροφών, λιπών, βιταμινών και άλλων κρίσιμων για τον οργανισμό θρεπτικών στοιχείων. Η ανάπτυξη όγκου στο έντερο μπορεί να προκαλέσει απόφραξη, διαταράσσοντας σημαντικά τη διαδικασία της πέψης.

Τύποι καρκίνου του λεπτού εντέρου

• Αδενοκαρκίνωμα – η πιο συχνή μορφή, απαντάται περίπου στο 30–40% των περιστατικών. Ο όγκος ξεκινά από τον βλεννογόνο του εντέρου και στην αρχή μπορεί να μοιάζει με καλοήθη πολύποδα, όμως με την πάροδο του χρόνου μετατρέπεται σε κακοήθη όγκο.
• Σάρκωμα – εμφανίζεται στους τένοντες, τους μύες ή άλλους μαλακούς ιστούς του λεπτού εντέρου.
• Καρκινοειδείς όγκοι – συνήθως εντοπίζονται στο κατώτερο μέρος του λεπτού εντέρου, αλλά μπορούν να παρουσιαστούν και σε άλλες περιοχές όπως η σκωληκοειδής απόφυση ή το ορθό. Αυτοί οι όγκοι εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες βιολογικά δραστικών ουσιών, για παράδειγμα, σεροτονίνη.
• Στρωματικοί όγκοι του πεπτικού συστήματος (GIST) – πρόκειται για σπάνιο τύπο. Πάνω από τα μισά περιστατικά ξεκινούν από το στομάχι. Δεν είναι όλοι οι GIST κακοήθεις.
• Λέμφωμα του εντέρου – αυτή η μορφή καρκίνου ξεκινά στους λεμφαδένες. Είναι πιο συχνή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό λόγω διαταραχών του αμυντικού συστήματος.

Αιτίες εμφάνισης και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Οι γιατροί δεν γνωρίζουν με ακρίβεια όλους τους λόγους που προκαλούν τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου, ωστόσο υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του λεπτού εντέρου:

• Προχωρημένη ηλικία – συνήθως διαγιγνώσκεται περίπου στα 60 έτη.
• Φύλο – εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες.
• Κληρονομικότητα με προδιάθεση λόγω γενετικών ανωμαλιών.
• Κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ.
• Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.
• Παρατεταμένη έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες, όπως φαινοξυοξέα.
• Χρόνιες παθήσεις του εντέρου, για παράδειγμα η νόσος του Crohn, η κοιλιοκάκη ή ο καρκίνος του παχέος εντέρου.
• Βλάβες στο λεμφικό σύστημα που οδηγούν σε διαταραχή της λεμφικής απορροής (λεμφοίδημα).

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του λεπτού εντέρου

Τα συμπτώματα αυτής της νόσου δεν είναι χαρακτηριστικά μόνο για το λεπτό έντερο και συχνά συγχέονται με άλλες διαταραχές του εντέρου. Εάν παρατηρηθούν κάποια από τα παρακάτω σημεία, συνιστάται να ζητήσετε ιατρική εκτίμηση:

• Πόνος ή κολικοί στη μέση της κοιλιάς.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Ψηλαφητή μάζα στην περιοχή της κοιλιάς.
• Παρουσία αίματος στα κόπρανα.

Πώς τίθεται η διάγνωση

Όταν υπάρχει υποψία για καρκίνο του λεπτού εντέρου, ο γιατρός αρχικά αξιολογεί την κατάσταση, συλλέγοντας πληροφορίες για τα συμπτώματα, τις ασθένειες και τυχόν κληρονομικούς παράγοντες κινδύνου. Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, είναι συχνά απαραίτητοι οι εξής έλεγχοι:

• Απεικονιστικές εξετάσεις – ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI) για αναλυτικό έλεγχο του εντέρου και εντοπισμό της θέσης και της έκτασης του όγκου.
• Ενδοσκόπηση – ο γιατρός εξετάζει τον οισοφάγο, το στομάχι και το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου με ειδικό εύκαμπτο σωλήνα που διαθέτει κάμερα και φωτισμό. Συνήθως χορηγούνται ηρεμιστικά φάρμακα κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
• Εξετάσεις αίματος – χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της επάρκειας των θρεπτικών ουσιών του οργανισμού και τον έλεγχο της ηπατικής λειτουργίας.
• Ανάλυση κοπράνων για ανίχνευση λανθάνοντος αίματος.
• Βιοψία λεμφαδένων – λήψη δείγματος ιστού από λεμφαδένα ώστε να ελεγχθεί η παρουσία καρκινικών κυττάρων.
• Λαπαροτομία – χειρουργική επέμβαση κατά την οποία τα ενδοκοιλιακά όργανα εξετάζονται οπτικά μέσω τομής στο κοιλιακό τοίχωμα για να εντοπιστούν ενδείξεις της νόσου.

Ποιοι θεραπευτικοί μέθοδοι εφαρμόζονται

Η θεραπεία του καρκίνου του λεπτού εντέρου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως τον τύπο του όγκου, την εξάπλωσή του και τη γενική υγεία του ασθενούς. Ο συνηθέστερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η χειρουργική επέμβαση με αφαίρεση του τμήματος του εντέρου που προσβάλλεται από τον καρκίνο. Σε περιπτώσεις όπου η πλήρης αφαίρεση δεν είναι εφικτή, εκτελείται παράκαμψη ώστε η τροφή να μπορεί να κινείται προς τα εμπρός, προσπερνώντας τον όγκο.

Επιπλέον της χειρουργικής, συχνά εφαρμόζεται ακτινοθεραπεία με χρήση ακτίνων υψηλής ενέργειας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Επίσης, μπορεί να χορηγηθεί χημειοθεραπεία, δηλαδή ειδικά φάρμακα που εμποδίζουν την εξάπλωση ή προκαλούν την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Η χορήγηση των φαρμάκων αυτών γίνεται είτε με τη μορφή δισκίων είτε ενδοφλέβια.

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις στο πλαίσιο κλινικών μελετών με προηγμένες θεραπείες. Εάν σας ενδιαφέρουν τέτοια θεραπευτικά πρωτόκολλα, συζητήστε με τον γιατρό σας για το ενδεχόμενο συμμετοχής, ώστε να ενημερωθείτε για περαιτέρω επιλογές.