Ασφάλεια βρέφους: αυτοκίνητο, παιχνίδια, πνιγμός, πτώσεις, ύπνος και άλλα

Η προστασία του μωρού αποτελεί βασική ευθύνη κάθε γονέα. Είναι ιδιαίτερα αναγκαίο να διαμορφώνονται συνθήκες που μειώνουν τους κινδύνους από την πρώτη βρεφική ηλικία έως και τα πρώτα χρόνια της παιδικής ανάπτυξης. Πώς μπορεί να εξασφαλιστεί ένα ασφαλές περιβάλλον για το παιδί που μεγαλώνει; Ακολουθούν πρακτικά βήματα για την πρόληψη ατυχημάτων και τη φροντίδα της ασφάλειας του βρέφους στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, σε εξωτερικούς χώρους και στη συναναστροφή με κατοικίδια ζώα.

Ασφάλεια βρεφών κατά τη μετακίνηση με αυτοκίνητο

Όταν ένα παιδί ταξιδεύει με αυτοκίνητο, η βρεφική καθισματάκι πρέπει να τοποθετείται σύμφωνα με τις οδηγίες και τα πρότυπα ασφαλείας. Επιλέξτε πιστοποιημένα μοντέλα και ακολουθήστε με ακρίβεια τις οδηγίες του κατασκευαστή. Προτιμήστε την αγορά καινούριου καθίσματος ώστε να είστε σίγουροι για την ακεραιότητα και την ιστορία του.

Κατά τα πρώτα δύο χρόνια ζωής, το παιδικό κάθισμα πρέπει να εγκαθίσταται με το πρόσωπο στραμμένο προς τα πίσω και ιδανικά να τοποθετείται στη μεσαία θέση του πίσω καθίσματος. Ποτέ μην τοποθετείτε το βρεφικό κάθισμα στη θέση του συνοδηγού, ιδιαίτερα εάν υπάρχει αερόσακος ενεργός.

• Μη μεταφέρετε ποτέ βρέφος στα χέρια κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
• Βεβαιωθείτε για τα όρια βάρους και ύψους του καθίσματος και ρυθμίστε το ύψος των ζωνών ανάλογα με την ανάπτυξη του παιδιού.
• Για να μην ξεχαστεί το παιδί στο αυτοκίνητο, τοποθετήστε στο πίσω κάθισμα αντικείμενο που χρησιμοποιείτε καθημερινά, όπως κινητό ή τσάντα.
• Ασφαλίζετε πάντα το όχημα και την αποθήκη αποσκευών, διατηρώντας τα κλειδιά μακριά από παιδιά.
• Συμβουλευθείτε ειδικούς εάν δεν είστε βέβαιοι για τη σωστή εγκατάσταση του καθίσματος.

Μέτρα πρόληψης ατυχημάτων στο σπίτι

Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά έχουν έμφυτη περιέργεια και εξερευνούν το σπίτι, γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή σε κάθε γωνιά:

• Μαχαίρια, ψαλίδια, φάρμακα και επικίνδυνα αντικείμενα να φυλάσσονται ψηλά ή σε ερμάρια που κλειδώνουν.
• Μην καλύπτετε τραπέζια με τραπεζομάντηλα που το παιδί μπορεί να τραβήξει.
• Οι συρτάρια να φέρουν στοπ και τα έπιπλα να στηρίζονται στον τοίχο ώστε να αποτραπεί η ανατροπή τους.
• Τα καλώδια ηλεκτρικών συσκευών να συγκρατούνται κοντά στις σανίδες δαπέδου και οι λάμπες να τοποθετούνται μακριά από το βρέφος.
• Αποφύγετε τη χρήση περπατούρας, καθώς μπορεί να προκαλέσουν πτώσεις.
• Αποφύγετε το τίναγμα ή το δυνατό κούνημα του βρέφους, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς τραυματισμούς.
• Το παιδί δεν πρέπει να μείνει χωρίς επίβλεψη με ζώα συντροφιάς ή μικρότερα αδέλφια.

Πρόληψη εγκαυμάτων και υπερθέρμανσης βρεφών

Για την αποφυγή εγκαυμάτων, μην πλησιάζετε ζεστές επιφάνειες κρατώντας το μωρό και μην χρησιμοποιείτε φούρνο μικροκυμάτων για το μπιμπερό, καθώς η θερμοκρασία του γάλακτος ή του φαγητού δεν διανέμεται ομοιόμορφα. Καταλληλότερα είναι να θερμάνετε το μπιμπερό με ζεστό νερό και να ελέγχετε τη θερμοκρασία στην άκρη του χεριού πριν το δώσετε.

• Ρυθμίστε τον θερμοσίφωνα σε μέγιστη θερμοκρασία 49°C για την αποφυγή εγκαυμάτων.
• Χρησιμοποιήστε προστατευτικά εξαρτήματα για το μπάνιο ή τις βρύσες προκειμένου να αποφευχθούν οι τραυματισμοί από το ζεστό νερό.

Ασφάλεια στο μπάνιο και κοντά σε νερό

Πριν το μπάνιο, μετρήστε τη θερμοκρασία του νερού είτε με το χέρι είτε με τον αγκώνα. Μην πλησιάζετε με το παιδί σε θερμές επιφάνειες. Ποτέ μην αφήνετε το βρέφος μόνο του στην μπανιέρα, ακόμη και για λίγα δευτερόλεπτα. Έστω και μικρή ποσότητα νερού μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους πνιγμού.

• Όλες οι ηλεκτρικές συσκευές να διατηρούνται μακριά από το μπάνιο και να αποσυνδέονται όταν δεν χρησιμοποιούνται.

Ασφαλείς πρώτες εξερευνήσεις και βάδισμα βρεφών

Όταν το μωρό ξεκινά να μπουσουλάει ή να περπατάει, το ενδιαφέρον του για το σπίτι αυξάνεται σημαντικά. Το περιβάλλον μπορεί να γίνει ασφαλέστερο εφαρμόζοντας τα εξής:

• Τοποθετήστε καλύμματα σε πρίζες και σιγουρέψτε πως τα καλώδια δεν κρέμονται.
• Εγκαταστήστε προστατευτικές μπαριέρες στα σκαλιά και σε άλλες επικίνδυνες περιοχές. Αποφύγετε μπαριέρες με διαμαντένια ανοίγματα καθώς μπορεί το παιδί να σκαρφαλώσει.
• Χρησιμοποιήστε προστατευτικά για πόμολα και κλειδαριές σε ντουλάπια που περιέχουν επικίνδυνα υλικά.
• Στην κουζίνα, στρέψτε τις λαβές από κατσαρόλες προς το εσωτερικό της εστίας και προτιμήστε το μαγείρεμα στις πίσω εστίες.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί δεν έχει πρόσβαση σε θερμές επιφάνειες όταν προετοιμάζετε φαγητό.
• Διατηρήστε το καπάκι της τουαλέτας κλειστό ή τοποθετήστε ειδική ασφάλεια ώστε να αποτραπούν ατυχήματα και τραυματισμοί.
• Τοποθετήστε προστατευτικά και μαξιλαράκια στις γωνίες των επίπλων και στηρίξτε τα ασταθή έπιπλα.
• Τα έπιπλα να απομακρύνονται από τα παράθυρα, διότι τα προστατευτικά πλέγματα δεν αρκούν για να συγκρατήσουν ένα παιδί.

Προστασία από πνιγμό και στραγγαλισμό

• Μην τοποθετείτε κορδόνια, φιόγκους ή χάντρες στο λαιμό του παιδιού ή στην κούνια του.
• Τα κορδόνια από κουρτίνες ή περσίδες να τοποθετούνται ψηλότερα από τα παιδιά και εκτός προσβάσεως.
• Μικρά αντικείμενα να αποθηκεύονται πάντα σε σημείο που το παιδί δεν έχει δυνατότητα να τα φτάσει.
• Επιλέγετε παιχνίδια που δεν μπορούν να καταποθούν, είναι μεγαλύτερα από το στόμα του παιδιού, χωρίς μυτερές ή αποσπώμενες μικρές λεπτομέρειες. Ελέγχετε τακτικά την κατάστασή τους.
• Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα μπαλόνια που μπορεί να προκαλέσουν πνιγμό.

Ασφαλής διατροφή και τάισμα

• Μην αφήνετε το μπιμπερό στο στόμα του βρέφους χωρίς επίβλεψη και μην το στηρίζετε σε θέση που ενδέχεται να προκαλέσει πνιγμό.
• Μη δίνετε σκληρούς ξηρούς καρπούς, γλυκά, ωμά καρότα ή μήλα με φλούδα, καθώς και άλλα σκληρά τρόφιμα, εάν δεν έχει εκτεταμένες δεξιότητες μάσησης.
• Όταν το παιδί βρίσκεται στο καρεκλάκι φαγητού, βεβαιωθείτε ότι είναι δεμένο με τις ζώνες ασφαλείας.

Ασφαλής ύπνος για βρέφη

• Τοποθετήστε το μωρό για ύπνο σε ύπτια θέση τις νυχτερινές ώρες για να μειωθεί η πιθανότητα αιφνίδιου θανάτου βρέφους.
• Η χρήση πιπίλας μπορεί να προσφέρει επιπλέον προστασία κατά τον ύπνο.
• Προτιμήστε μόνο σταθερό στρώμα στην κούνια χωρίς μαξιλάρια, κουβέρτες, μαλακά παιχνίδια ή υφασμάτινες προεξοχές.
• Η απόσταση ανάμεσα στα κάγκελα της κούνιας δεν πρέπει να ξεπερνά τα 6 εκατοστά.
• Ελέγχετε τη θερμοκρασία στο δωμάτιο και αποφύγετε τον υπερβολικά ζεστό ρουχισμό ή βαριά παπλώματα.
• Το βρέφος προτείνεται να κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς, όχι όμως στο ίδιο κρεβάτι, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους έξι μήνες.
• Αποφύγετε ειδικά προϊόντα που υπόσχονται μείωση του κινδύνου αιφνίδιου θανάτου βρεφών, εάν δεν τεκμηριώνεται αποτελεσματικότητα.
• Συζητήστε με γιατρό για την αξία των εμβολιασμών και του μητρικού θηλασμού ως μέτρα προστασίας ενάντια στο σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου βρέφους.
• Μην ταΐζετε το μωρό ξαπλωμένοι σε καναπέ ή πολυθρόνα όταν είστε κουρασμένοι ή έτοιμοι να κοιμηθείτε.
• Εάν το παιδί αποκοιμηθεί σε καρότσι ή καθισματάκι αυτοκινήτου, μεταφέρετέ το εγκαίρως σε επίπεδη επιφάνεια για ύπνο.

Χρήσιμες πρακτικές για μεγαλύτερη ασφάλεια στο σπίτι

• Κατά τη διάρκεια της αλλαγής πάνας, να είστε πάντα σε εγρήγορση και να έχετε κοντά σας όλα τα απαραίτητα αντικείμενα.
• Επιλέξτε ανθεκτική αλλαξιέρα ή επιφάνεια και μη αφήνετε ούτε στιγμή το παιδί χωρίς επιτήρηση κατά την αλλαγή.

Παιδιά και κατοικίδια: συμβίωση με ασφάλεια

• Τοποθετήστε την τροφή, το νερό και το κουτί υγιεινής των κατοικιδίων κάπου που το παιδί δεν φτάνει.
• Επιβλέπετε το παιδί για να μην ενοχλεί ή τραυματίζει το κατοικίδιο, καθώς ενδέχεται να αντιδράσει με δάγκωμα ή γρατζουνιά.
• Αποφύγετε να έρχονται τα κατοικίδια σε επαφή με πληγές ή αμυχές του παιδιού για να αποτραπεί μόλυνση.
• Κάθε φορά μετά το παιχνίδι με ζώα, πλύνετε σχολαστικά τα χέρια του παιδιού.
• Μην επιτρέπετε στο μωρό να βάζει στο στόμα του παιχνίδια που ανήκουν σε ζώα.
• Οι ειδικοί δεν συστήνουν τα ζώα να κοιμούνται στο κρεβάτι του παιδιού.

Προστασία σε εξωτερικούς χώρους και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού

• Εάν υπάρχει πισίνα στον κήπο ή πλησίον, εγκαταστήστε περίφραξη με κλειδωμένη πύλη και μη αφήνετε το βρέφος χωρίς επίβλεψη ανά πάσα στιγμή.
• Επενδύστε το έδαφος της παιδικής χαράς με άμμο, καουτσούκ ή ροκανίδια ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα τραύματα σε περίπτωση πτώσης.
• Ελέγχετε πριν το παιχνίδι αν οι επιφάνειες είναι υπερβολικά ζεστές κατά τη διάρκεια ζεστών ημερών.
• Επιβλέπετε το παιδί κατά το παιχνίδι έξω, προσέχοντας επικίνδυνες κατασκευές, σκάλες χωρίς κιγκλιδώματα, χαλαρά κορδόνια ή εξογκώματα.
• Διδάξτε το παιδί να αποφεύγει τα αδέσποτα ή άγρια ζώα και να μην αγγίζει περιττώματα ζώων.
• Αποτρέψτε το παιχνίδι κοντά σε χλοοκοπτικά, συρόμενες πύλες, περιοχές διέλευσης αυτοκινήτων ή οδόστρωμα.
• Προστατέψτε το δέρμα του παιδιού από την ηλιακή ακτινοβολία με ελαφριά ρούχα, καπέλο, παραμονή σε σκιερά μέρη και αποφυγή έκθεσης τις ώρες με έντονο ήλιο. Εάν παρατηρηθούν συμπτώματα υπερβολικής ζέστης ή δυσφορίας, μεταφέρετέ το σε δροσερό περιβάλλον.
• Μη χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά με μορφή σπρέι σε μωρά κάτω των 2 μηνών. Στη συνέχεια, αποφύγετε την εφαρμογή σε χέρια, πρόσωπο ή στόμα. Χρησιμοποιήστε ρούχα ή σίτες για την προστασία από έντομα. Απομακρύνετε άμεσα στάσιμα νερά από γλάστρες ή δεξαμενές για να ελαχιστοποιήσετε την ανάπτυξη κουνουπιών.

Πρόσθετα προληπτικά μέτρα για το σπίτι

• Τοποθετήστε ανιχνευτές καπνού σε κάθε όροφο του σπιτιού και αλλάζετε τις μπαταρίες κάθε έξι μήνες.
• Διατηρείτε τουλάχιστον έναν πυροσβεστήρα στο σπίτι και τοποθετήστε αισθητήρα μονοξειδίου του άνθρακα εάν χρησιμοποιείτε θέρμανση με φυσικό αέριο.
• Τοξικά φυτά να τοποθετούνται εκτός προσέγγισης των παιδιών.
• Επιλέξτε προσεκτικά τον ενήλικα που θα αναλάβει τη φροντίδα του παιδιού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και φροντίστε να προσδιορίσετε με νομικά έγγραφα τον κύριο και εναλλακτικό κηδεμόνα, ώστε να διασφαλιστεί η φροντίδα του παιδιού εάν συμβεί κάτι στους γονείς.