Τι είναι η νόσος του Peyronie (στράβωμα του πέους);

Η νόσος του Peyronie είναι μια πάθηση κατά την οποία το πέος λαμβάνει ανώμαλη κάμψη ή στρέβλωση κατά τη στύση, συχνά συνοδευόμενη από πόνο. Μικρός βαθμός κάμψης μπορεί να εμφανιστεί φυσιολογικά εκ γενετής, ωστόσο η διάγνωση της συγκεκριμένης νόσου τίθεται όταν η παραμόρφωση γίνεται έντονη, προκαλεί ενόχληση ή επηρεάζει τη σεξουαλική λειτουργία.

Τι συμβαίνει στη νόσο του peyronie

Η διαταραχή οφείλεται στην ανάπτυξη ινώδους ουλώδους ιστού μέσα στους ιστούς του πέους. Οι πλάκες αυτές είναι σκληρές ζώνες ουλής κάτω από το δέρμα, που δεν διατείνουν ή κινούνται κατά τη στύση, με αποτέλεσμα το πέος να κάμπτεται προς την πλευρά που βρίσκεται η ουλή. Ανάλογα με το σημείο εμφάνισης, η κάμψη μπορεί να είναι προς τα πάνω, κάτω ή πλάγια. Επιπλέον, μπορεί να σημειωθεί μείωση του μήκους ή της περιμέτρου του πέους.

Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τη συχνότητα του φαινομένου, καθώς πολλοί αισθάνονται άβολα και δεν απευθύνονται για βοήθεια. Υπολογίζεται ότι μπορεί να προσβάλλει έως και το 10% των ανδρών. Σε σοβαρές περιπτώσεις το πέος κάμπτεται τόσο ώστε η σεξουαλική επαφή να γίνεται επίπονη ή και αδύνατη. Ουλώδης ιστός μπορεί μερικές φορές να επηρεάσει τις δομές που υπεύθυνες για τη σκληρή στύση, προκαλώντας στυτική δυσλειτουργία.

Πώς και γιατί εμφανίζεται η νόσος του peyronie

Το πέος αποτελείται από δύο κυλινδρικά σώματα που πληρούνται με αίμα κατά τη στύση, τα οποία περικλείονται από μία σκληρή μεμβράνη, τη λευκή περιτονία. Όταν σχηματίζεται μία ουλή σε αυτή τη μεμβράνη, η περιοχή χάνει την ελαστικότητά της – οι υγιείς ιστοί διατείνονται στη στύση, αλλά το τμήμα με την ουλή παραμένει άκαμπτο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η κάμψη να συμβαίνει μακριά από το σημείο της ουλής.

Οι ακριβείς αιτίες ανάπτυξης αυτών των ινών δεν είναι ξεκάθαρες. Συχνά σχετίζονται με μικροτραυματισμούς που μπορεί να περάσουν απαρατήρητοι κατά τη σεξουαλική επαφή, την άθληση ή εξαιτίας τυχαίων χτυπημάτων. Δεν απαιτείται έντονος πόνος ή εμφανής κάκωση. Το σώμα προσπαθεί να επουλώσει τη μικροβλάβη, αλλά η διαδικασία αυτή καταλήγει στη συσσώρευση ινώδους ιστού, οδηγώντας σε χρόνια φλεγμονή και ουλοποίηση.

Ποιοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο

• Ηλικία: Η νόσος διαγιγνώσκεται συχνότερα σε άνδρες μεταξύ 50 και 59 ετών. Με την πάροδο του χρόνου οι ιστοί χάνουν σταδιακά την ελαστικότητά τους και οι μικρές κακώσεις δυσκολεύονται να επουλωθούν.
• Αυτοάνοσα νοσήματα: Ορισμένες ασθένειες του ανοσοποιητικού προδιαθέτουν σε φλεγμονή και ουλοποίηση και άλλων οργάνων, συμπεριλαμβανομένων των ιστών του πέους.
• Νοσήματα του συνδετικού ιστού: Παθήσεις όπως η νόσος του Dupuytren, η σκληροδερμία ή η φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης, λόγω της τάσης του οργανισμού για υπερτροφία και ουλοποίηση του συνδετικού ιστού.
• Κληρονομικότητα: Η παρουσία της νόσου σε στενούς συγγενείς (πατέρας, αδελφός) αυξάνει τον κίνδυνο.
• Σακχαρώδης διαβήτης: Υπάρχει συσχέτιση με στυτική δυσλειτουργία, γεγονός που αυξάνει την ευαισθησία στην ανάπτυξη της πάθησης.
• Έλλειψη τεστοστερόνης: Τα χαμηλά επίπεδα του ορμονικού αυτού συντελούν στη βραδύτερη επούλωση των ιστών, διευκολύνοντας τον σχηματισμό ουλών.
• Τραυματισμοί ή ιατρικές παρεμβάσεις: Η χρήση καθετήρα στην ουρήθρα, κυστεοσκοπήσεις, επεμβάσεις στο ουροποιητικό, αθλητικές δραστηριότητες και έντονη σεξουαλική δραστηριότητα είναι επίσης παράγοντες κινδύνου.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημεία

• Ψηλαφητοί σκληροί όγκοι ή πλάκες σε μία ή περισσότερες πλευρές του πέους
• Ορατή κάμψη του πέους, είτε σε στύση είτε χωρίς αυτή
• Αλλαγή σχήματος με εμφάνιση εντυπώματος, που μερικές φορές θυμίζει κλεψύδρα
• Πόνος κατά τη στύση ή τη σεξουαλική επαφή
• Βράχυνση ή στένωση του πέους
• Δυσκολία στην επίτευξη ή διατήρηση της στύσης

Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν αιφνίδια ή να αναπτυχθούν σταδιακά. Με το πέρασμα του χρόνου η ένταση του πόνου συχνά μειώνεται, ωστόσο η παραμόρφωση διατηρείται.

Η πορεία της νόσου: οξείες και χρόνιες φάσεις

Οξεία φάση

Αρχικά δημιουργείται ουλώδης ιστός, εμφανίζεται παραμόρφωση στο πέος και συχνά παρατηρείται πόνος. Αυτό το στάδιο διαρκεί κατά μέσο όρο από πέντε έως επτά μήνες, και καμιά φορά μπορεί να φτάσει έως και δεκαοκτώ μήνες.

Χρόνια φάση

Μετά από ένα έως ενάμιση έτος, η κάμψη σταθεροποιείται και δεν επιδεινώνεται, ενώ ο πόνος υποχωρεί. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν προβλήματα στύσης.

Διάγνωση και εξετάσεις

Η διάγνωση βασίζεται στη συζήτηση σχετικά με τα συμπτώματα, το ατομικό και το οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς. Ο ιατρός εξετάζει το πέος τόσο σε ήρεμη κατάσταση όσο και κατά τη στύση, η οποία ενίοτε προκαλείται φαρμακευτικά. Χρήσιμη είναι η υπερηχογραφική εξέταση για τον εντοπισμό της πλάκας, τον υπολογισμό του μεγέθους της και την εκτίμηση της αιματικής ροής. Ενίοτε ζητούνται εργαστηριακές εξετάσεις για τη διαλεύκανση των αιτίων. Σε πιο περίπλοκες περιπτώσεις ο ασθενής παραπέμπεται σε ουρολόγο.

Τι να κάνετε αν διαγνωστείτε με τη νόσο του peyronie

Δεν απαιτείται πάντα θεραπεία – όταν οι πλάκες είναι μικρές, η κάμψη ήπια, απουσιάζει πόνος και η σεξουαλική λειτουργία δεν έχει επηρεαστεί, συνιστάται απλή παρακολούθηση. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει αυτόματη υποχώρηση, αν και η πορεία είναι συχνότερα προϊούσα ή σταθερή.

Όταν υπάρχει ανάγκη για παρέμβαση, οι επιλογές κυμαίνονται από φαρμακευτική αγωγή έως χειρουργείο. Η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση καθορίζεται από τον ιατρό, αναλόγως της σοβαρότητας των συμπτωμάτων και της επίπτωσης στην ποιότητα ζωής. Παράλληλα, είναι ουσιώδες να περιορίζονται οι επιβαρυντικοί παράγοντες και να βελτιώνονται οι συνήθειες ζωής, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας.

Επιλογές θεραπείας

• Φάρμακα: Στα αρχικά στάδια της νόσου με ενεργή ουλοποίηση, χορηγούνται ενέσεις στην προσβεβλημένη περιοχή (όπως ένζυμα που διασπούν την ουλή, ιντερφερόνες ή αντιφλεγμονώδη). Επίσης, μπορεί να χορηγούνται δισκία για τη βελτίωση της αιματικής κυκλοφορίας ή τη μείωση της φλεγμονής, με ποικίλα αποτελέσματα ως προς την αποτελεσματικότητα.
• Θεραπεία με κύματα πίεσης: Ειδικά ηλεκτρικά κύματα συμβάλλουν στη μείωση της ουλής και στην υποχώρηση του πόνου.
• Συσκευές κενού ή έλξης: Αυτές οι συσκευές βοηθούν στη διόρθωση της κάμψης του πέους, στη βελτίωση της ευθυγράμμισης, ενώ δύνανται να συντελέσουν στη σταδιακή αύξηση του μήκους ή της σκληρότητας. Η βελτίωση είναι αργή, συχνά εμφανής μετά από αρκετούς μήνες.
• Χειρουργική αντιμετώπιση: Ενδείκνυται μόνο όταν η κάμψη είναι τόσο σοβαρή ώστε να επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα και όταν οι συντηρητικές θεραπείες αποτυγχάνουν.
• Βιταμίνες και διατροφικά συμπληρώματα: Έχει διερευνηθεί η χρήση της βιταμίνης Ε ή του L-αργινίνης, με ορισμένους να παρατηρούν μείωση των πλακών, ωστόσο τα αποτελέσματα είναι συχνά ανεπαρκή ή βραχυπρόθεσμα.
• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα: Για την αντιμετώπιση του πόνου μπορούν να χορηγηθούν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, θερμά επιθέματα ή θερμαντικά μαξιλάρια.

Ζώντας με τη νόσο του peyronie

Οι άνδρες με τη νόσο συχνά βιώνουν ανησυχία, αμηχανία ή και ψυχική επιβάρυνση, ενώ η σχέση με τον σύντροφο μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά. Η ύπαρξη θεραπευτικών επιλογών προσφέρει δυνατότητα βελτίωσης της ποιότητας ζωής και των σχέσεων. Η ανοιχτή επικοινωνία με τον σύντροφο και η κοινή αναζήτηση λύσεων παίζουν καθοριστικό ρόλο. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι ωφέλιμη η συμβουλευτική με σεξολόγο ή ψυχοθεραπευτή ώστε να αντιμετωπιστούν οι ψυχολογικές δυσκολίες.

Περίληψη

Η νόσος του Peyronie χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ινώδους πλάκας στον ιστό του πέους, προκαλώντας παραμόρφωση κατά τη στύση. Μπορεί να επιφέρει πόνο, μείωση του μήκους, δυσκολίες στη σεξουαλική επαφή και στυτική δυσλειτουργία. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η ηλικία, η προδιάθεση σε αυτοάνοσα ή νοσήματα του συνδετικού ιστού, η κληρονομικότητα, ο διαβήτης και οι τραυματισμοί. Σοβαρά περιστατικά αντιμετωπίζονται με φάρμακα, θεραπείες ή χειρουργικές επεμβάσεις, ενώ στις ηπιότερες περιπτώσεις ενδείκνυται συχνά παρακολούθηση. Η ψυχολογική στήριξη και η ειλικρινής επικοινωνία με τον σύντροφο παραμένουν σημαντικοί παράγοντες για τη διατήρηση της αυτοπεποίθησης και της δραστήριας σεξουαλικής ζωής.