Γιατί εμφανίζεται μυϊκός πόνος μετά από μεγάλες συζητήσεις;

Έχετε παρατηρήσει ποτέ πως μετά από παρατεταμένη και έντονη συνομιλία νιώθετε μυϊκή ένταση, κούραση ή ακόμη και πόνο στη γνάθο, τον αυχένα ή ολόκληρο το πρόσωπο; Ένα τέτοιο αίσθημα ίσως σας ξαφνιάσει και γεννήσει απορίες: για ποιο λόγο η ομιλία, που δεν φαίνεται να σχετίζεται με σωματική καταπόνηση, προκαλεί ενόχληση στους μύες; Το παρόν άρθρο εμβαθύνει στους λόγους που προκαλείται μυϊκός πόνος μετά από μακροχρόνιες συζητήσεις, εξηγεί τους σχετικούς μηχανισμούς και προτείνει λύσεις ώστε η δυσφορία να μην εξελιχθεί σε χρόνιο πρόβλημα.

Τι συμβαίνει στους μύες κατά τη διάρκεια της ομιλίας

Η διαδικασία της ομιλίας, παρότι μοιάζει απλή και αυτόματη, απαιτεί έναν συντονισμό ποικίλων μυϊκών ομάδων. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ενεργοποιούνται οι εξής μύες:

• οι μύες της γνάθου που είναι υπεύθυνοι για το άνοιγμα-κλείσιμο του στόματος, τον σχηματισμό ήχων και την άρθρωση
• οι μυς της γλώσσας που βοηθούν στη δημιουργία των διαφόρων ήχων και τη διαμόρφωση των λέξεων
• οι μύες του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών, οι οποίοι ρυθμίζουν την ένταση του αέρα και επηρεάζουν τον τόνο και την ένταση της φωνής
• οι μύες του προσώπου, σημαντικοί τόσο για την ομιλία όσο και για την έκφραση συναισθημάτων κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας
• οι μυς του αυχένα και της ωμικής ζώνης, που διατηρούν τη σωστή θέση του κεφαλιού και εξασφαλίζουν ορθή στάση σώματος

Όταν η ομιλία είναι παρατεταμένη ή έντονη, αυτές οι μυϊκές ομάδες καταπονούνται ιδιαίτερα, ειδικά αν το θέμα της συζήτησης είναι φορτισμένο συναισθηματικά ή απαιτεί αυξημένη επαγγελματική συγκέντρωση.

Ποιες είναι οι αιτίες της κόπωσης και του πόνου των μυών

Μυϊκή κόπωση και μικροτραυματισμοί

Όπως κάθε άλλος μυς του σώματος, έτσι και αυτοί που ενεργοποιούνται στην ομιλία κουράζονται όταν η καταπόνηση είναι μεγάλη και διαρκεί για ώρα. Η συνεχής ένταση των μυών οδηγεί σε κατανάλωση ενέργειας (γλυκόζης) και συγκέντρωση προϊόντων του μεταβολισμού. Τα κατάλοιπα αυτά, όπως το γαλακτικό οξύ, μπορούν να διεγείρουν τα νευρικά ερεθίσματα στην περιοχή και να προκαλέσουν αίσθημα πόνου ή τεντώματος.

Υπερφόρτωση και άνιση κατανομή της έντασης

Σε κάποια άτομα παρατηρείται τάση για ομιλία με έντονη φωνή ή υπερβολική εκφραστικότητα, φέρνοντας έτσι επιπλέον καταπόνηση σε γνάθο και φωνητικές χορδές. Όταν κάποιος δεν συνηθίζει να μιλάει για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μια τέτοια δραστηριότητα λειτουργεί σαν αιφνίδια ‘προπόνηση’ των αντίστοιχων μυών, επιταχύνοντας την εμφάνιση της κόπωσης. Επίσης, λανθασμένη στάση σώματος, όπως η χρήση τηλεφώνου ή παρατεταμένη καθιστή θέση, συμβάλλει στην υπερκαταπόνηση των μυών του αυχένα και της ωμικής ζώνης, αυξάνοντας την ένταση και την πίεση στην περιοχή.

Ρόλος του άγχους και του συναισθηματικού φορτίου

Μετά από δύσκολες ή φορτισμένες συναισθηματικά συζητήσεις, ίσως παρατηρήσετε όχι μόνο ψυχολογική κόπωση αλλά και ενόχληση στη γνάθο. Το στρες ενεργοποιεί αντανακλαστικά την τάση των μυών της γνάθου και του προσώπου να συσπώνται. Όταν βρισκόμαστε σε ένταση, μπορεί ασυναίσθητα να σφίγγουμε τα δόντια ή να κρατάμε τους μυς σφιγμένους, γεγονός που, σε περίπτωση μεγάλης διάρκειας ομιλίας και άγχους, πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο μικροτραυματισμών και πόνου.

Υπέρταση των φωνητικών χορδών

Εκτεταμένες συνομιλίες, ιδιαίτερα όταν διεξάγονται με έντονη φωνή ή σε περιβάλλον με θόρυβο, όπως συνέδρια, μπαρ ή διαλέξεις, επηρεάζουν αρνητικά τις φωνητικές χορδές. Η συχνή, δυνατή ή ακατάλληλη χρήση της φωνής μπορεί να προκαλέσει υπέρταση ή φλεγμονή των χορδών (όπως λαρυγγίτιδα). Αυτό εκδηλώνεται με αίσθημα καύσου ή έντασης στον λαιμό, δυσκολία στην ομιλία ή βραχνάδα.

Σε ποιες περιπτώσεις ο πόνος μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρότερου προβλήματος υγείας

Αν έχετε συχνό, έντονο ή παρατεταμένο μυϊκό πόνο μετά από ομιλία, ή αν εμφανίζονται συμπτώματα όπως ήχοι στην άρθρωση της γνάθου, περιορισμένη δυνατότητα ανοίγματος του στόματος, κεφαλαλγία ή πόνος στα αυτιά, θα ήταν χρήσιμο να απευθυνθείτε σε ιατρό.

• Δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης (TMD). Πρόκειται για κόπωση ή φλεγμονή της άρθρωσης της γνάθου, σύνηθες σε άτομα που καταπονούν λανθασμένα τη γνάθο, σφίγγουν τα δόντια, τρίζουν τη νύχτα (βρουξισμός) ή πάσχουν από αρθρίτιδα.
• Προβλήματα φωνητικών χορδών και βλεννογόνου. Επαναλαμβανόμενος ή ισχυρός πόνος στον λαιμό ενδέχεται να σχετίζεται με χρόνια υπερφόρτωση της φωνής, φλεγμονή ή άλλες αναπνευστικές διαταραχές.
• Νευρομυϊκά ζητήματα. Ορισμένες φορές ο πόνος στους μύες σχετίζεται με φλεγμονή νεύρων ή αυχενική οστεοχόνδρωση, ειδικά αν ο πόνος επεκτείνεται στους ώμους ή το κεφάλι.

Τι μπορείτε να κάνετε αν εμφανιστεί μυϊκός πόνος μετά από εκτεταμένη συζήτηση

Συνήθως ο πόνος ή το αίσθημα έντασης υποχωρεί μόνος του, όμως υπάρχουν ορισμένες πρακτικές που βοηθούν κυρίως σε όσους εκτίθενται συχνά και έντονα σε επικοινωνία:

• Εξασφαλίστε ξεκούραση στους μύες. Μετά από έντονες συζητήσεις, κάντε παύση αποφεύγοντας επιπλέον ομιλία ή καταστάσεις στρες.
• Εντάξτε απλές ασκήσεις διάτασης και χαλάρωσης. Περιστρέψτε απαλά το κεφάλι, ανοίξτε ελαφρώς το στόμα, ή κάντε απαλό μασάζ σε γνάθο και αυχένα.
• Δώστε σημασία στη στάση του σώματος ενώ μιλάτε. Κρατήστε ίσια πλάτη, αποφύγετε την κάμψη της κεφαλής προς τα εμπρός ή το πλάι, ειδικά κατά τη χρήση τηλεφώνου.
• Χρησιμοποιείτε φυσικό τόνο και ένταση φωνής. Αποφύγετε να φωνάζετε ή να μιλάτε πολύ χαμηλόφωνα, καθώς και οι δύο πρακτικές καταπονούν τις φωνητικές χορδές.
• Πίνετε αρκετό νερό. Η ενυδάτωση στηρίζει τόσο τη λειτουργία των φωνητικών χορδών όσο και τη γενικότερη μυϊκή κατάσταση.

Συνηθισμένες παρανοήσεις για τον μυϊκό πόνο μετά από συνομιλία

• Αυτό το πρόβλημα αφορά μόνο τραγουδιστές ή ηθοποιούς. Στην πραγματικότητα, η δυσφορία αυτή είναι συχνή στους περισσότερους που ασχολούνται με μακροχρόνιες και έντονες συζητήσεις, όπως εκπαιδευτικούς, διευθυντές, ομιλητές ή γονείς που επικοινωνούν ασταμάτητα με τα παιδιά τους.
• Ο πόνος σημαίνει πάντα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Συνήθως, η μυϊκή ένταση είναι προσωρινή και αντιμετωπίζεται με επαρκή ξεκούραση και σωστές συνήθειες.
• Το βασικό είναι να διακόψετε άμεσα τη συζήτηση. Η παύση σίγουρα βοηθά, αλλά το πιο ουσιώδες είναι η ουσιαστική ανάπαυση της φωνής, του σώματος και η εκμάθηση ορθής τεχνικής ομιλίας.

Συμπέρασμα: πρέπει να ανησυχείτε για τον μυϊκό πόνο μετά από συζητήσεις;

Στιγμιαίος πόνος ή ένταση στους μύες που ακολουθεί πολυήμερες συζητήσεις είναι συνήθως φυσιολογικό φαινόμενο, αφού οι μυς της γνάθου, του προσώπου, του αυχένα και της φωνής κουράζονται όπως και κάθε άλλος μυς μετά από σωματική εργασία. Ωστόσο, αν η ενόχληση εμφανίζεται επανειλημμένα ή γίνεται σταθερή, η ιατρική συμβουλή είναι απαραίτητη. Στην καθημερινότητα, μην παραμελείτε τη φροντίδα της φωνής, της σωστής στάσης και της ανάπαυσής σας, για να διατηρείτε την ομιλία μια ευχάριστη διαδικασία χωρίς επιπτώσεις στη υγεία.