Γιατί μουδιάζουν συχνά τα δάχτυλα μετά από πολύωρη εργασία στον υπολογιστή;

Εάν ασχολείστε συχνά με τη χρήση υπολογιστή και διαπιστώσατε ότι μετά από αρκετή ώρα αρχίζουν να μουδιάζουν τα δάχτυλά σας, δεν είστε οι μόνοι. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συνηθισμένο ανάμεσα σε εργαζόμενους γραφείου, προγραμματιστές, φοιτητές και γενικά όσους περνούν πολλές ώρες με πληκτρολόγιο και ποντίκι. Η επαναλαμβανόμενη αίσθηση μυρμηγκιάσματος στα δάχτυλα δεν είναι μόνο ενοχλητική, αλλά μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι οι χέρια σας χρειάζονται προσοχή. Ας δούμε ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες που προκαλούν αυτά τα συμπτώματα και με ποιους τρόπους μπορείτε να τα μειώσετε ή ακόμη και να τα αποφύγετε.

Τι προκαλεί το μούδιασμα στα δάχτυλα κατά τη χρήση υπολογιστή

Η αίσθηση μουδιάσματος στα δάχτυλα, που ονομάζεται ιατρικά παραισθησία, συνήθως είναι μια παροδική κατάσταση όπου μειώνεται η αίσθηση στα χέρια ή στα δάχτυλα και εμφανίζεται το λεγόμενο «μυρμήγκιασμα». Πρόκειται για σήμα ερεθισμού ή συμπίεσης κάποιου νεύρου. Ιδιαίτερα η πολύωρη εργασία μπροστά σε υπολογιστή ευνοεί αυτή τη συμπτωματολογία εξαιτίας των πιέσεων που ασκούνται συγκεκριμένα σε μύες, τένοντες και νεύρα.

Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα – ο συνηθέστερος λόγος

Ένα από τα πιο γνωστά προβλήματα που εμφανίζονται έπειτα από παρατεταμένη χρήση υπολογιστή είναι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Αποτελεί μία από τις πιο συχνές καταστάσεις που επηρεάζουν τα περιφερικά νεύρα και συμβαίνει όταν πιέζεται το μέσο νεύρο (nervus medianus) καθώς περνάει από τον καρπιαίο σωλήνα. Η παρατεταμένη κάμψη του καρπού, η στήριξη σε σκληρές επιφάνειες ή η ακατάλληλη θέση των χεριών αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου.

• Τα πρώτα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν μούδιασμα κυρίως στους τρεις πρώτους δακτύλους (αντίχειρας, δείκτης, μέσος).
• Τις περισσότερες φορές τα ενοχλήματα εντείνονται τα βράδια ή μετά από παρατεταμένη χρήση του υπολογιστή.
• Σε πιο προχωρημένη φάση μπορεί να εμφανιστεί αδυναμία και δυσκολία στο πιάσιμο μικρών αντικειμένων.

Την κατάσταση αυτή συνήθως προκαλούν μονοτονικές και επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως το συνεχές πάτημα των πλήκτρων ή των κουμπιών του ποντικιού.

Άλλοι πιθανοί παράγοντες

Παρότι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι ο κυριότερος λόγος, το μούδιασμα ενδέχεται επίσης να σχετίζεται με άλλες αιτίες:

• Το σύνδρομο ωλένιας αύλακας, όπου υφίσταται πίεση στο νεύρο της περιοχής του αγκώνα λόγω παρατεταμένης κάμψης ή στήριξης.
• Δυσλειτουργίες στη σπονδυλική στήλη του αυχένα, όπως δισκοκήλη ή εκφυλιστικές αλλοιώσεις, μπορεί να πιέσουν τα νεύρα που τροφοδοτούν τα άνω άκρα και να προκαλέσουν μούδιασμα.
• Γενικευμένη μυϊκή τάση, ιδίως από λανθασμένη στάση σώματος ή από παρατεταμένη ακινησία χωρίς διαλείμματα.
• Σε σπάνιες περιπτώσεις ευθύνονται κυκλοφορικές διαταραχές ή νευρολογικές παθήσεις.

Πότε τα συμπτώματα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή

Στις περισσότερες περιπτώσεις το μούδιασμα υποχωρεί αν κάνετε ένα διάλειμμα ή αλλάξετε θέση στο χέρι σας. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να προσέξετε τα παρακάτω συμπτώματα:

• Το μούδιασμα ή η αδυναμία παραμένει ακόμη και μετά την ξεκούραση και διαρκεί αρκετές ημέρες ή περισσότερο.
• Εμφανίζεται ισχυρός πόνος ή έντονη μυϊκή αδυναμία.
• Παρατηρείται διαταραχή στην κίνηση των δαχτύλων ή του χεριού.
• Το μούδιασμα συνοδεύεται από επιπλέον νευρολογικές ενδείξεις, όπως δυσκολία στην ομιλία, στη όραση ή στη συντονισμένη κίνηση.

Σε τέτοιες περιστάσεις, η συμβουλή ιατρού είναι αναγκαία, γιατί μπορεί να υποκρύπτονται σοβαρότερες διαταραχές του νευρικού συστήματος, κυκλοφορικά ή άλλα προβλήματα υγείας.

Τρόποι μείωσης του μουδιάσματος κατά τη χρήση υπολογιστή

Έμφαση στην εργονομία του χώρου εργασίας

Βασική προϋπόθεση αποτελεί η ρύθμιση της εργονομίας στον χώρο όπου εργάζεστε. Λανθασμένη θέση των χεριών, των καρπών ή των αντιβραχίων αυξάνει την επιβάρυνση στα νεύρα και ως συνέπεια το μούδιασμα.

• Οι καρποί πρέπει να βρίσκονται σε ουδέτερη ευθεία, ούτε έντονα λυγισμένοι ούτε υπερέκταση· η γραμμή του καρπού οφείλει να ακολουθεί τον αντιβραχίονα.
• Η χρήση ειδικού μαξιλαριού στήριξης για τον καρπό μειώνει την πίεση στο καρπιαίο κανάλι.
• Τοποθετήστε το πληκτρολόγιο και το ποντίκι στο ίδιο επίπεδο με το χέρι, ώστε οι παλάμες να στηρίζονται σε βάση και να μην πιέζονται στις άκρες του γραφείου.
• Ρυθμίστε το ύψος της καρέκλας ώστε οι αγκώνες να σχηματίζουν περίπου γωνία 90 μοιρών.

Συχνά διαλείμματα και κινητοποίηση

Οι συχνές στάσεις (κάθε 30 έως 60 λεπτά) και η πραγματοποίηση απλών ασκήσεων συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της καταπόνησης:

• Απομακρυνθείτε από τη θέση εργασίας για λίγα λεπτά ανά ώρα και περπατήστε λίγο.
• Εφαρμόστε ασκήσεις διατάσεων ή κυκλικών κινήσεων για τα χέρια και τους καρπούς σας.
• Κάντε ήπιες κινήσεις στον αυχένα και ανασηκώστε τους ώμους, ώστε να διευκολυνθεί η κυκλοφορία και η ροή της λέμφου.

Ασκήσεις για τους καρπούς και τα δάχτυλα

Οι συχνές διατάσεις σε μύες και νεύρα βοηθούν στην ευλυγισία:

• Για τους καρπούς, λυγίστε απαλά το χέρι προς τα κάτω και προς τα πάνω και κρατήστε κάθε θέση μερικά δευτερόλεπτα.
• Ανοίξτε όλα τα δάχτυλα όσο περισσότερο γίνεται και ύστερα κλείστε τα σε γροθιά. Επαναλάβετε 10 με 20 φορές.
• Τινάξτε για λίγο τα χέρια σας, σαν να θέλετε να απομακρύνετε νερό.

Συχνές παρανοήσεις γύρω από το μούδιασμα των δαχτύλων

Υπάρχει η άποψη ότι το μούδιασμα στα δάχτυλα είναι απλώς προσωρινό ή αποτελεί αναπόφευκτο αποτέλεσμα της σύγχρονης τεχνολογίας. Ωστόσο, με την κατάλληλη διαχείριση μπορούν να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές. Επίσης, διακινείται η λανθασμένη εκτίμηση πως αποτελεί συνέπεια μόνο της ηλικίας ή της κληρονομικότητας, ενώ στην πραγματικότητα ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου είναι οι συνήθειες εργασίας και η θέση των χεριών, που μπορούν να αλλάξουν.

Πότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε ειδικό

Αν οι παραπάνω μέθοδοι πρόληψης δεν αποδίδουν αποτελέσματα και το μούδιασμα εμφανίζεται ολοένα και συχνότερα στην καθημερινότητα, συνιστάται να απευθυνθείτε σε παθολόγο ή νευρολόγο. Ενδέχεται να προταθεί εξέταση αγωγιμότητας νεύρων ή άλλες διαγνωστικές διαδικασίες για να ελεγχθεί η υγεία των νεύρων. Όσο νωρίτερα εντοπιστεί το πρόβλημα, τόσο πιο απλή και γρήγορη μπορεί να είναι η αντιμετώπιση και η αποφυγή επιπλοκών.

Συμπεράσματα

Το μούδιασμα των δαχτύλων μετά από πολύωρη χρήση υπολογιστή είναι συχνό φαινόμενο που στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να προληφθεί. Το σημαντικότερο είναι να εντοπίζετε έγκαιρα τις πρώτες ενδείξεις, να διατηρείτε σωστή εργονομία στον χώρο εργασίας, να κάνετε συχνά διαλείμματα και να φροντίζετε τη φυσική κατάσταση των χεριών σας. Η αμέλεια μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερα νευρολογικά προβλήματα. Η φροντίδα για την υγεία των χεριών συντελεί όχι μόνο στην πρόληψη αυτών των ενοχλήσεων, αλλά ενισχύει και τη συνολική ευεξία και παραγωγικότητα.