Δικλοφενάκη για τοπική χρήση: τρόπος εφαρμογής και παρενέργειες

Η δικλοφενάκη σε μορφή αλοιφής είναι φάρμακο που προορίζεται για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής στις αρθρώσεις. Δρα τοπικά στην περιοχή εφαρμογής στο δέρμα, με αποτέλεσμα συχνά να εμφανίζει λιγότερες παρενέργειες από τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα.

Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται η αλοιφή δικλοφενάκης

Στην Ελλάδα, οι δερματικές μορφές δικλοφενάκης χορηγούνται κυρίως σε άτομα άνω των 18 ετών για την αντιμετώπιση του πόνου στις αρθρώσεις λόγω οστεοαρθρίτιδας, με συχνότερα σημεία εφαρμογής τα δάχτυλα, τους καρπούς, τους αγκώνες, τα γόνατα, τους αστραγάλους ή τα πέλματα. Το διάλυμα για επάλειψη, κατά κανόνα, προτείνεται μόνο για τα γόνατα.

Το γέλη δικλοφενάκης σε συγκέντρωση 3% μπορεί να συνταγογραφηθεί στη θεραπεία της ακτινικής κεράτωσης (σκλήρυνση ή βλάβες δέρματος λόγω έκθεσης στον ήλιο), κυρίως σε περιοχές του σώματος που έχουν επηρεαστεί από τον ήλιο.

Πιθανές παρενέργειες της αλοιφής δικλοφενάκης

Όπως συμβαίνει και με τα περισσότερα φάρμακα, η χρήση της δικλοφενάκης σε μορφή αλοιφής μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες ενίοτε είναι σοβαρές και επικίνδυνες για την υγεία.

Επικίνδυνες αντιδράσεις: πότε απαιτείται άμεση ιατρική παρέμβαση

• Ξαφνική αλλεργική αντίδραση που μπορεί να περιλαμβάνει δυσκολία στην αναπνοή, συριγμό, εξάνθημα και κνησμό, οίδημα στο πρόσωπο ή τον λαιμό, έντονη καταρροή ή φτερνίσματα.
• Σοβαρή δερματική αντίδραση, όπως πυρετός, αίσθηση καψίματος στα μάτια, έντονη κόπωση, πόνος δέρματος, εξάνθημα με φουσκάλες ή απολέπιση, πιθανόν ροζ ή ιώδους απόχρωσης.
• Συμπτώματα γενικευμένης αντίδρασης του οργανισμού, όπως υψηλός πυρετός, διόγκωση λεμφαδένων, ισχυρή μυϊκή αδυναμία ή πόνος, εκχυμώσεις, κίτρινη χροιά στο δέρμα ή στα μάτια.
• Επιπλοκές από το καρδιαγγειακό, όπως πίεση και πόνος στο στήθος που μπορεί να επεκτείνεται στον ώμο ή το σαγόνι, ξαφνική αδυναμία ή μούδιασμα στη μία πλευρά του σώματος, προβλήματα όρασης ή ομιλίας, οίδημα κάτω άκρων, δύσπνοια.
• Ενδείξεις επιδείνωσης της νεφρικής ή ηπατικής λειτουργίας: μείωση της ποσότητας των ούρων, σοβαρή κόπωση, ταχεία αύξηση σωματικού βάρους, φαγούρα στο δέρμα, σκουρόχρωμα ούρα, ανοιχτόχρωνα κόπρανα.
• Σημάδια αναιμίας: χλωμό δέρμα, συνεχής αίσθηση κόπωσης, ζάλη, ψυχρά χέρια ή πόδια, δύσπνοια.
• Συμπτώματα αιμορραγίας στο στομάχι: αίμα στα κόπρανα (μαύρες ή κόκκινες κενώσεις), αιμόπτυση, εμετός που μοιάζει σε χρώμα με πίσσα ή είναι σκουρόχρωμος.

Συχνές παρενέργειες

• Τοπικές δερματικές αντιδράσεις στο σημείο εφαρμογής, όπως ερυθρότητα, τσούξιμο, κνησμός, ξηρότητα, απολέπιση ή φολιδωτή υφή.

Προειδοποιήσεις και μέτρα προφύλαξης

Η δικλοφενάκη ως τοπική αλοιφή αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών καρδιακών συμβαμάτων, όπως έμφραγμα ή εγκεφαλικό, ιδιαίτερα σε παρατεταμένη ή λανθασμένη χρήση. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο γαστρεντερικών αιμορραγιών ή γαστρικών ελκών, ακόμη και χωρίς προειδοποιητικά συμπτώματα, με μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα προχωρημένης ηλικίας.

Η χρήση της δικλοφενάκης αντενδείκνυται σε περίπτωση αλλεργίας στη δραστική ουσία ή ιστορικού άσθματος, έντονης δύσπνοιας, δερματικού εξανθήματος ή οιδήματος μετά από λήψη ασπιρίνης ή άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

Σε άτομα με ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα), λοιμώξεις του δέρματος, πληγές ή εγκαύματα, δεν συνιστάται η χρήση του γέλης δικλοφενάκης σε συγκέντρωση 3%.

Πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία με δικλοφενάκη, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν έχετε ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων, κυκλοφορικών διαταραχών, υπέρτασης, υπερχοληστεριναιμίας, διαβήτη, συχνή χρήση αλκοόλ ή καπνού, ή αν έχετε παρουσιάσει στο παρελθόν έλκη στομάχου ή εντέρου.

Κατά την κύηση, η αλοιφή δικλοφενάκης πρέπει να χορηγείται μόνο με ιατρική σύσταση και να αποφεύγεται κατά το τελευταίο πεντάμηνο της εγκυμοσύνης, καθώς ενδέχεται να προκαλέσει βλάβες στο έμβρυο ή να δημιουργήσει επιπλοκές.

Αν θηλάζετε, η χρήση της δικλοφενάκης πρέπει να συζητηθεί με το γιατρό σας πριν από κάθε εφαρμογή.

Σε ορισμένες γυναίκες, η χρήση δικλοφενάκης μπορεί να μειώσει τη γονιμότητα.

Οδηγίες χρήσης

Εφαρμόστε το φάρμακο αποκλειστικά στο εξωτερικό δέρμα. Πλένετε τα χέρια σας πριν και μετά την επάλειψη (εκτός αν η εφαρμογή γίνεται στα χέρια). Εφαρμόζετε σε καθαρό και στεγνό δέρμα, χρησιμοποιώντας λεπτό στρώμα και κάνοντας απαλό μασάζ, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του γιατρού ή του φαρμακοποιού. Μην υπερβαίνετε τη συνιστώμενη ποσότητα, καθώς η υπερβολική χρήση δεν βελτιώνει το αποτέλεσμα αλλά αυξάνει τον κίνδυνο παρενεργειών.

Συνήθως η δικλοφενάκη εφαρμόζεται 2 έως 4 φορές ημερησίως. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε το φάρμακο συχνότερα ή για περισσότερες ημέρες από όσες σας υποδείχθηκαν.

Σε θεραπεία αρθρίτιδας, πολλές φορές συνοδεύεται από μεζούρα για τον ακριβή υπολογισμό της ποσότητας. Μη χρησιμοποιείτε το φάρμακο σε τραυματισμένο ή σκασμένο δέρμα, ανοικτές πληγές, εγκαύματα, σε περιοχές με έκζεμα ή μόλυνση.

Μην καλύπτετε την περιοχή με επίδεσμο, ασκείτε πίεση ή θερμαίνετε μετά την εφαρμογή. Συνίσταται να παραμείνετε σε ηρεμία και να αποφύγετε τη φυσική δραστηριότητα και την πρόσθετη θερμότητα, καθώς έτσι αυξάνεται η απορρόφηση της δραστικής ουσίας και η πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών.

Περιμένετε να στεγνώσει πλήρως το προϊόν στο δέρμα πριν εφαρμόσετε καλλυντικά, αντηλιακά ή σκευάσματα κατά των εντόμων. Αποφύγετε την επαφή με τα μάτια ή τους βλεννογόνους – σε περίπτωση επαφής με το φάρμακο, ξεπλύνετε με άφθονο νερό.

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση παράλειψης ή υπερδοσολογίας

Εάν ξεχάσατε να εφαρμόσετε την αλοιφή, χρησιμοποιήστε την μόλις το θυμηθείτε. Αν πλησιάζει η ώρα της επόμενης δόσης, παραλείψτε τη δόση που ξεχάσατε και συνεχίστε κανονικά. Μην εφαρμόζετε διπλή ποσότητα ταυτόχρονα.

Σε περίπτωση ακούσιας κατάποσης του φαρμάκου, υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια.

Σημεία που χρειάζεται να γνωρίζετε πριν και κατά τη χρήση της αλοιφής δικλοφενάκης

Για την αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό πριν λάβετε επιπλέον παυσίπονα, αντιπυρετικά ή σκευάσματα για το κρυολόγημα, καθώς αρκετά από αυτά περιέχουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ουσίες όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη, κετοπροφαίνη ή ναπροξένη.

Αποφεύγετε την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα όσο διαρκεί η θεραπεία, καθώς συμβάλλουν στην πρόκληση βλαβών του γαστρεντερικού και αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας στον στόμαχο ή το έντερο.

Εφαρμόζοντας το διάλυμα δικλοφενάκης, συστήνεται να αποφεύγετε το πλύσιμο ή το μπάνιο για τουλάχιστον 30 λεπτά μετά την επάλειψη.

Η επιφάνεια που έχει επαλειφθεί με τη δικλοφενάκη δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με άλλο άτομο μέχρι να απορροφηθεί πλήρως το φάρμακο.

Η χρήση της δικλοφενάκης ενδέχεται να κάνει το δέρμα πιο ευαίσθητο στις ακτίνες του ήλιου. Προτιμήστε ρούχα που καλύπτουν την περιοχή και εφαρμόστε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας όταν εκτίθεστε στον ήλιο.

Το σκεύασμα δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί ταυτόχρονα σε περισσότερες από δύο περιοχές σώματος ούτε σε αθλητικές κακώσεις, μολύνσεις, εξανθήματα, εγκαύματα ή δέρμα που απολεπίζεται.

Αλληλεπιδράσεις της δικλοφενάκης με άλλα φάρμακα

Πριν ξεκινήσετε την τοπική αγωγή, ερευνήστε αν λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά, καθώς ο συνδυασμός τους με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας ή μωλώπων.

Όταν χρησιμοποιείται μαζί με αντιβιοτικά, ορμονικά αντισυλληπτικά, αντιυπερτασικά, φάρμακα για τη μείωση χοληστερόλης, για την επιληψία ή τον καρκίνο, ανοσοκατασταλτικά ή σκευάσματα για τη διαχείριση πόνου ή αρθρίτιδας, αυξάνεται η πιθανότητα παρενεργειών ή βλαβών στα νεφρά και το ήπαρ.

Ιδιαίτερα επικίνδυνος είναι ο συνδυασμός με αντιπηκτικά (π.χ. βαρφαρίνη) ή κορτικοστεροειδή (π.χ. πρενδνιζολόνη), για αυτό πρέπει πάντοτε να ενημερώνετε το γιατρό για όλα τα φάρμακα και τα φυτικά σκευάσματα που λαμβάνετε.

Πρόσθετες οδηγίες

Τοποθετήστε τη δικλοφενάκη σε σημείο μη προσβάσιμο από παιδιά, σε δροσερό και ξηρό περιβάλλον, αποφεύγοντας την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες και τον παγετό. Η χρήση να γίνεται αυστηρά όπως έχει υποδειχθεί από τον ιατρό, μόνο για τον λόγο που σας χορηγήθηκε. Μην δίνετε το φάρμακο σε άλλους.